Zapotrzebowanie na opiekunki seniorów jest ogromne, zwłaszcza w krajach Europy Zachodniej. Najwięcej opiekunek wyjeżdża do pracy w Niemczech i Wielkiej Brytanii. Społeczeństwa starzeją się i w związku z tym seniorów wymagających opieki jest coraz więcej. Bliscy osób starszych z wyżej wymienionych krajów chętnie korzystają z pomocy polskich opiekunek.
Na rynku pracy działa bardzo dużo agencji oferujących wyjazdy. Jednak wiele z nich nie działa uczciwie. Największym problemem branży opiekuńczej jest to, że agencje te działają dość chaotycznie, a często stosują nieuczciwe praktyki. Aby praca opiekunki w Niemczech i innych krajach była satysfakcjonująca, opiekunka musi widzieć na co zwrócić uwagę podczas rekrutacji do danej agencji, a przede wszystkim podczas podpisywania umowy. Poniżej przedstawiamy złe praktyki stosowane nagminnie w branży opiekuńczej.
Nieuczciwe praktyki w branży opiekuńczej
Oto lista najczęściej stosowanych przez agencje nieuczciwych praktyk:
- zatrudnianie opiekunek na czarno (bez umowy);
- zaniżanie podstawy wynagrodzenia;
- nieodprowadzanie składek lub ich odprowadzanie od zaniżonej podstawy wynagrodzenia;
- wypłacanie diet w wysokości znacznie wyższej niż kwota wynagrodzenia;
- nieprzestrzeganie polskich lub niemieckich stawek minimalnych.
W tym artykule skupimy się na problemie wypłacania diet zamiast wynagrodzenia. Jak taka praktyka wygląda? Otóż agencja w umowie wpisuje zaniżoną kwotę wynagrodzenia – np. 50 euro. Tłumaczy opiekunkom, że reszta wynagrodzenia jest wypłacana w dietach. Jednak zapisu o dietach nie ma w umowie, lecz jedynie w kartach informacyjnych lub innych niemających mocy prawnej załącznikach. Finalnie opiekunka może rościć prawo jedynie do tych zapisanych w umowie 50 euro. Co do wypłaty diet nie ma już żadnej pewności.
Rozliczanie opiekunek w systemie diet jest nielegalną formą zatrudnienia. Jest to całkowicie niezgodne z prawem. W związku z tym, by obejść przepisy, diety są nazywane inaczej – np. jako zwrot kosztów związanych z odbywaniem podróży, zaliczka kosztowa czy jako inne wynagrodzenia. Nie ma to jednak żadnego znaczenia – nadal jest to nielegalna forma zatrudnienia, a takie zapisy wprowadzają w błąd. Taka forma zatrudnienia ma na celu uniknięcie płacenia składek ZUS i podatków.
Warto wiedzieć, że rozliczanie w postaci diet może doprowadzić do kontroli niemieckich służb (policji czy Zollamtu). W przypadku wytoczenia takiej nieuczciwej agencji sprawy karnej oszukane opiekunki muszą stawiać się jako świadkowie w niemieckich sądach i to nawet po zakończeniu współpracy. Niemieckie służby reagują na wszelkie formy nielegalnego zatrudnienia. W zeszłym roku tylko podczas 1 akcji doszło do aresztowania ponad 70 osób za pośrednictwo w nielegalnym zatrudnieniu. Jak widać zatem, zatrudnienie w systemie diet nie tylko nie gwarantuje wypłaty wynagrodzenia i opłacania składek, ale także naraża opiekunki na nieprzyjemności i niedogodności.
Problem okiem eksperta
Zachęcamy do zapoznania się z wypowiedzą prawniczki p. Karoliny Potockiej, która jest administratorem facebookowej grupy „Opiekunki i opiekunowie w Niemczech – bezpłatne porady prawne” (https://www.facebook.com/groups/357798201825513) na temat jednej z nieuczciwych praktyk, jaką jest wypłacanie diet zamiast wynagrodzenia.
Diety nie są wynagrodzeniem, a pracownicy delegowani mają prawo do wynagrodzenia minimalnego w kraju przyjmującym. Art. 3 ust. 7 Dyrektywy 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 16.12.1996 r. dotycząca delegowania pracowników w ramach świadczenia usług brzmi następująco: "Dodatki właściwe delegowaniu należy uważać za część płacy minimalnej, o ile nie są wypłacane z tytułu zwrotu wydatków faktycznie poniesionych na skutek delegowania, takich jak koszty podróży, wyżywienia i zakwaterowania". A zatem dyrektywa pozwala uzupełnić minimalne pobory dodatkami – nie ma jednak mowy o tym czy tymi dodatkami mogą być diety. Każdy pracownik delegowany powinien otrzymać taką stawkę wynagrodzenia, jaka obowiązuje w kraju oddelegowania. Minimalna stawka jest ustalana wg prawa kraju, w którym opiekunka pracuje.
Natomiast dyrektywa nie definiuje pojęcia dodatku, lecz wskazuje, że mogą to być dodatki wypłacane z tytułu zwrotu kosztów podróży, wyżywienia i zakwaterowania. Diety z tytułu wykonywanej pracy mogą być wliczane do podstawy płacy minimalnej i nie powinny być zwolnione z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie. Jednak § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. zwalnia z oskładkowania część wynagrodzenia pracowników w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Jednak z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia. ZUS w jednej ze swoich decyzji powołał się na ten przepis, twierdząc, że oskładkowaniu podlega faktycznie wypłacone zleceniobiorcy w danym miesiącu kalendarzowym wynagrodzenie, pomniejszone o te należności (kwoty), które nie stanowią podstawy wymiaru składek w myśl przepisów powołanego wyżej rozporządzenia.
Warto wyjechać do pracy w Niemczech za pośrednictwem sprawdzonej agencji
Przepisy są dość zawiłe, a problem skomplikowany, jednak nie ulega wątpliwości, że wypłacanie diet zamiast wynagrodzenia jest praktyką nielegalną. Aby uniknąć nieprzyjemności, warto podjąć pracę opiekunki w Niemczech za pośrednictwem sprawdzonej i działającej uczciwie agencji. Promedica24 nie zatrudnia w systemie diet, a stawki wynagrodzenia są jasno wskazane w umowie. Wszystkie szczegóły są dokładnie omawiane na spotkaniu rekrutacyjnym. Promedica24 to sprawdzona firma, działająca na rynku opiekuńczym już kilkanaście lat. Do tej pory może pochwalić się współpracą z ponad 40 000 opiekunek. Ma wysoki odsetek osób powracających - prawie 30%. Opiekunki chętnie wracają, by ponownie wyjechać na kontrakt, a to chyba najlepsza rekomendacja. Więcej na temat firmy i wyjazdów do pracy w Niemczech można przeczytać na stronie: https://promedica24.com.pl/.
