W październiku ekipa Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN przeprowadzała badania sondażowe na terenie białostockiego cmentarza wojskowego. Głównym celem było ustalenie miejsc pochówku ofiar represji komunistycznych, które spoczywają tam w nieoznakowanych grobach. Po zakończeniu II wojny światowej, w 1944 roku, teren nekropolii był regularnie wykorzystywany przez komunistyczne służby, takie jak Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego i Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego, do ukrywania ciał ofiar politycznych represji. Sprzyjało temu położenie cmentarza w bliskiej odległości od siedzib tych instytucji, co umożliwiało potajemne grzebanie ciał.
Pierwsze takie pochówki miały miejsce już w lipcu i sierpniu 1944 roku. Chowano tam osoby zamordowane w trakcie przesłuchań, rozstrzelane podczas egzekucji oraz ofiary zbrodni popełnionych w wyniku obław i walk, które toczyły się na terenie dawnego województwa białostockiego.
- Do grzebania zwłok wykorzystywano głównie przestrzenie alejek oraz obrzeży wzdłuż ogrodzenia, ale także wcześniej istniejące mogiły. Pobliski teren za cmentarzem prawosławnym przy ul. Wysockiego, Las Solnicki (okolice Olmont) i Las Zwierzyniecki (teren cmentarza wojskowego) był także miejscem masowego ukrywania ciał ofiar zbrodni komunistycznych w Białymstoku - przekazuje IPN.
Podczas badań archeologicznych odkryto ponad dwadzieścia jam grobowych, z których pięć zostało już szczegółowo przebadanych. W trzech z nich znaleziono szczątki dziewięciu osób, typowych dla tzw. pochówków resortowych. Szczątki te zostały zabezpieczone i przekazane do dalszych analiz. W jednej z jam odnaleziono również szczątki dwóch żołnierzy z czasów wojny polsko-bolszewickiej, jednak nie mogły one zostać jeszcze ekshumowane z powodu późniejszych grobów nad miejscem pochówku. Jak informuje Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN, kolejny etap prac poszukiwawczych na tym terenie zaplanowano na listopad 2024 roku. Przewiduje się, że na cmentarzu wojskowym w Białymstoku znajduje się jeszcze wiele nieoznaczonych grobów ofiar represji z lat 1944-1956.
24@bialystokonline.pl
