Po leczeniu może nastąpić czasowa niepłodność
Według szacunków, nawet 70% chorych może doświadczyć utraty płodności w wyniku poddania się leczeniu onkologicznemu. Terapie takie jak chemio- i radioterapia oraz hormono- i immunoterapia mogą spowodować czasową lub całkowitą niepłodność. Szczególnie duże ryzyko związane z utratą zdolności prokreacyjnych niesie za sobą chemioterapia, która może zniszczyć oocyty u kobiet, prowadząc do zaburzenia równowagi hormonalnej, a także zmniejszyć liczbę i ruchliwość plemników u mężczyzn.
Należy podkreślić, że utrata płodności dotyczy różnych typów nowotworów, a nie tylko tych, które atakują układ rozrodczy. Dotyka to zarówno kobiet, mężczyzn, jak i dzieci. Pacjentki zdiagnozowane z rakiem piersi stanowią jedną z najbardziej licznych grup podatnych na ryzyko utraty zdolności prokreacyjnych. Ponadto, pacjenci z czerniakiem, białaczką, chłoniakiem oraz nowotworami układu pokarmowego także są narażeni na to zagrożenie.
Współczesna medycyna daje możliwości zabezpieczenia płodności
Niestety, jak wynika z przeprowadzonego badania wśród kobiet w wieku 18-43 lat, u których zdiagnozowano nowotwór piersi, większość pacjentek nie jest informowana o możliwości zabezpieczenia płodności przed rozpoczęciem leczenia onkologicznego. Ponad 70% z nich wskazało, że nie zostało poinformowanych ani przed, ani w trakcie konsylium lekarskiego, o dostępnych procedurach mających na celu zachowanie szansy na przyszłe rodzicielstwo.
Ponad 60% badanych kobiet stwierdziło, że byłyby zainteresowane podjęciem takiego działania, gdyby zostały o nim poinformowane. To dowodzi, że świadomość i edukacja w zakresie zachowania płodności w trakcie leczenia onkologicznego są niezwykle ważne i mogą wpłynąć na podejmowanie decyzji związanych z przyszłością rodzinną.
Wśród niespełna 40% kobiet, które nie wyraziły zainteresowania procedurami zabezpieczenia płodności, istniały różne powody takiej decyzji. Najczęściej pacjentki wymieniały posiadanie już dzieci jako główny czynnik (73,5%). Część z nich obawiała się również, że ciąża po leczeniu onkologicznym może wpłynąć na nawrót choroby (11,4%), inne wyrażały chęć szybkiego podjęcia leczenia onkologicznego (5,3%), a niektóre były już wcześniej leczone z powodu niepłodności (3%). Dodatkowo, niektóre osoby zaznaczyły brak możliwości finansowych jako przeszkodę (0,8%). Nieco ponad 6% chorych zadeklarowało, że nie planują mieć dzieci.
Nowotwór to nie wyrok
Warto zaznaczyć, że obecnie coraz więcej nowotworów złośliwych staje się chorobą uleczalną, co niesie nadzieję dla wielu chorych. Przykładem tego jest coraz bardziej obiecujący trend w przypadku nowotworów złośliwych piersi. Choć liczba zachorowań w każdej grupie wiekowej będzie się zwiększać, to jednocześnie spodziewamy się spadku liczby zgonów związanych z tą chorobą. Takie postępy w leczeniu oznaczają, że w przyszłości coraz więcej młodych osób będzie miało szansę na powrót do "normalnego" życia, także w sferze rodziny.
Dlatego istotne jest, aby każda osoba, która rozpoczyna leczenie onkologiczne, była świadoma ryzyka związanego z bezpłodnością. Indywidualna konsultacja ze specjalistą medycyny rozrodu powinna być standardem dla tych pacjentów, aby omówić dostępne możliwości zabezpieczenia płodności. W przypadku kobiet i dziewczynek, jednym z rozwiązań jest zamrożenie komórek jajowych (oocytów), tkanki jajnika lub zarodków. Natomiast u mężczyzn i chłopców stosowane są metody zamrażania nasienia lub tkanki jądra.
Fundacja Rak'n'Roll Wygraj Życie! od wielu lat podejmuje działania w celu wsparcia chorych na raka i zwraca uwagę na lukę w systemie opieki medycznej. W ramach najnowszej kampanii "Seks po dragach? Na szczęście możesz zajść w ciążę" postanowiono podkreślić istotność onkopłodności. Celem tej inicjatywy jest stworzenie rzetelnej bazy informacyjnej dla pacjentów oraz włączenie tematu onkopłodności do procesu zdrowienia z raka.
malwina.witkowska@bialystokonline.pl
