Wielki etnograficzny festyn na Zielone Świątki

Fot: Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej

Zielone Świątki w skansenie 2018

Zielone Świątki to powszechna nazwa uroczystości Zesłania Ducha Świętego. Chrześcijanie obchodzą je na pamiątkę wydarzenia, które miało miejsce w pięćdziesiątym dniu po zmartwychwstaniu Chrystusa. Duch Święty zstąpił na zebranych w wieczerniku apostołów, którzy zaczęli mówić wieloma językami, by głosić ewangelię wśród narodów. Chwila ta uważna jest za początek Kościoła.

Zaś w kulturze ludowej Zielone Świątki to symboliczne zakończenie okresu zimowego, początek lata. Źródłem wielu zwyczajów kultywowanych przez wieki na podlaskiej wsi są przedchrześcijańskie obchody święta wiosny oraz towarzyszące im pradawne obrzędy agrarne i pasterskie.

Symbolem Zielonych Świątek, co znalazło odbicie w ich potocznej nazwie, zawsze była zieleń, liście tataraku, które rozsypywano na podłodze w izbie oraz zielone gałęzie brzony, lipy i klonu. Zielonymi gałązkami majono też pola. Olchę wtykano w zagony ziemniaków, żeby były białe i sypkie. Ziemię obsianą zbożem majono leszczyną, która jest giętka i odporna na wiatr. Innym zwyczajem, który miał zapewnić na polach urodzaj było chodzenie z królewną.

Na Polesiu odpowiednikiem zwyczaju obchodzenia pól z królewną było wodzenie kusta. Tam dziewczynę przebierano w strój z klonowych liści (kust to krzak) i również obchodzono pola. Obydwa zwyczaje miały ten sam cel. Były zaklinaniem urodzaju.

Do magicznych czynności, o których starano się pamiętać w Zielone Świątki należało również palenie ognisk. Miało to między innymi chronić pola przed działaniem złych mocy.

Zielone Świątki były też świętem pasterskim. Starano się zadbać nie tylko o zasiewy, ale i o bydło. Zwierzęta przystrajano wstążkami i wiankami z kwiatów co miało zapewnić większą płodność i obfitość mleka. W okolicach Bielska Podlaskiego i Tykocina w Zielone Świątki obchodzono tak zwane wołowe wesele. Pędzonemu po wsi przez pasterzy, przystrojonemu zwierzęciu, ze słomianą kukłą na grzbiecie, towarzyszył orszak młodzieży i muzykanci. Każda taka wędrówka kończyła się w karczmie huczną zabawą.

Wiele tych zwyczajów, zapomnianych już dziś, zespoły ludowe odtwarzają co roku podczas "Zielonych Świątek w Skansenie".

W tym roku, podobnie jak w ubiegłym, festynowi towarzyszyć będzie Przegląd Kapel i Śpiewaków Województwa Podlaskiego, którego organizatorem jest Podlaski Instytut Kultury. Można będzie też zrobić zakupy na jarmarku rękodzieła ludowego, sztuki ludowej i regionalnych kulinariów.

Festyn odbędzie się w niedzielę (28.05) w godz. 11:00 - 17:00.

Zapoznaj się ze szczegółowym programem.