Weszły w życie nowości w zakresie obrotu ziemią rolną

Fot: pixabay.com

Jak tłumaczył rząd, celem nowych regulacji dotyczących obrotu ziemią rolną jest przeciwdziałanie powstawaniu ogromnych posiadłości ziemskich. Wprowadzane przepisy mają stanowić również remedium na proces rozdrabniania gospodarstw. Ma to być także gwarancją, że ziemia nie trafi do tzw. słupów, czyli np. do osób podstawianych przez zagraniczne firmy. Ustawodawca określa również ograniczenia, które dotyczą polskich obywateli.

Ziemia rolna dla rolnika

Najważniejszą zmianą, którą formułuje ustawa, jest zezwolenie na sprzedaż nieruchomości rolnej wyłącznie rolnikom. Nie wyklucza to jednak nabywania ziemi przez osobę bliską zbywcy, jednostkę samorządu terytorialnego, Skarb Państwa lub działającą na jego rzecz Agencję. Przepis ten nie znajduje się również w kontrze do tego, aby nabycie nieruchomości rolnej nastąpiło w wyniku dziedziczenia czy w ramach zapisu windykacyjnego.

Zgodnie z nowymi ustaleniami prowadzący gospodarstwo nie może mieć jednak więcej niż 300 ha gruntów. Kupujący ziemię zobowiązany jest do posiadania wykształcenia rolniczego. Powinien również od co najmniej 5 lat mieszkać w gminie, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład posiadanego przez niego gospodarstwa.

Nowa ustawa spotkała się ze sporą krytyką głównie z powodu, że "nierolnicy" mogą kupić jedynie do 0,3 ha ziemi rolnej (do 2 ha od państwowej Agencji). Regulacja w praktyce uniemożliwia nabycie nieruchomości chociażby przez mieszkańców miast, którzy chcieliby mieć na wsi działkę rekreacyjną.

Zmiany w dzierżawach

Przede wszystkim wprowadzono nowe wymogi formalne odnoszące się do dzierżawy gruntów rolnych. Umowa dzierżawy nieruchomości rolnej albo jej części na okres ponad 5 lat zawierana będzie w formie aktu notarialnego.

W przypadku sprzedaży nieruchomości rolnej przez osobę fizyczną lub osobę prawną inną niż Agencja Nieruchomości Rolnych, prawo pierwokupu przysługiwało będzie jej dzierżawcy.

Założeniem nowej ustawy jest istotny udział Agencji Nieruchomości Rolnych w obrocie gruntami. Każda czynność prawna, której przedmiotem jest przeniesienie własności rolnej albo jej części, będzie ważna pod warunkiem, że powiadomiono o niej ANR. W przeciwnym razie ANR będzie mogła wystąpić z pozwem o stwierdzenie nieważności czynności prawnej.

Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego pierwotnie miała wejść w życie 1 stycznia 2016 r. Jednak sejm nowej kadencji przegłosował zmianę terminu właśnie na 1 maja 2016 r. Wydłużenie wejścia w życie ustawy spowodowane jest m.in. wieloma poprawkami do niej zgłaszanymi.