W Sądzie Okręgowym w Białymstoku do udziału w sprawach cywilnych na kadencję 2012-2015 r. będzie potrzebnych 34 ławników, w sprawach karnych - 16, a w sprawach pracy i ubezpieczeń społecznych - 6. Sąd Rejonowy do orzekania w sprawach rodzinnych potrzebuje 20 ławników, a w sprawach pracy i ubezpieczeń społecznych - 25.
Nabór kandydatów na ławników zakończy się 30 czerwca. Sprawować tę funkcję w białostockim sądzie może osoba, która ma obywatelstwo polskie, korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich, jest nieskazitelnego charakteru, ma 30-70 lat oraz co najmniej od roku jest zatrudniona, prowadzi działalność gospodarczą lub mieszka w Białymstoku. Ławnik powinien mieć dobry stan zdrowia i co najmniej wykształcenie średnie.
Ławników wybierze rada miejska w tajnym głosowaniu w październiku tego roku. Kandydatów mogą jej zgłaszać prezesi sądów, stowarzyszenia, organizacje społeczne i zawodowe (z wyjątkiem partii politycznych) oraz co najmniej pięćdziesięciu białostoczan z czynnym prawem wyborczym. Należy tego dokonać w Biurze Rady Miejskiej (ul. Słonimska 1, pok. 607).
Ławnikami nie mogą być pracownicy sądów i prokuratury, adwokaci, radcy prawni, policjanci, funkcjonariusze Służby Więziennej oraz osoby zajmujące się ściganiem przestępstw i wykroczeń. Funkcji tej nie powinni też sprawować duchowni, żołnierze w czynnej służbie wojskowej, radni gminy, powiatu i województwa.
W polskim prawie ławnik jest niezawodowym członkiem sądu reprezentującym społeczeństwo w wymiarze sprawiedliwości. W zakresie orzekania ma większość prerogatyw sędziego: jest niezawisły, podlega tylko Konstytucji i ustawom, a jego głos w naradzie i głosowaniu nad wyrokiem ma taką samą wagę jak głos sędziego. Zwykle orzeka skład z dwoma ławnikami pod przewodnictwem zawodowego sędziego, czasami z trzema i dwoma sędziami. Składy z udziałem ławników rozpoznają sprawy tylko w I instancji. Rola ławników jest stopniowo ograniczana przez wykluczanie ich z kolejnych rodzajów spraw.
