"Środowisko naturalne jest wspólnym dobrem całego społeczeństwa. Przepisy prawa gwarantują mu wpływ na wydawanie decyzji mogących negatywnie oddziaływać na otaczającą nas przyrodę. Dlatego Minister Środowiska, rozstrzygając o możliwości zwiększenia wycinki na terenie Puszczy Białowieskiej, powinien był przekonać społeczeństwo o zasadności tych działań" – stwierdza Rzecznik Praw Obywatelskich w skardze do WSA.
Z tego względu decyzja Ministra Środowiska powinna zostać, w ocenie Rzecznika, uchylona. W ponownie przeprowadzonym postępowaniu Minister powinien natomiast w sposób kompleksowy odnieść się do wszystkich wątpliwości związanych ze sprawą, a jeżeli uzna, że wątpliwości te nie są zasadne, powinien szczegółowo uzasadnić tego powody.
- Przedmiotem analizy Rzecznika w niniejszej sprawie był sposób procedowania przez ministra środowiska nad wnioskiem Lasów Państwowych o wydanie decyzji w przedmiocie zatwierdzenia aneksu do planu urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Białowieża. Całokształt prowadzonego przez Ministra Środowiska procesu administracyjnego, w szczególności zaś pośpiech, w jakim doszło do wydania decyzji z 25 marca 2016 r., doprowadziły do przekonania o uchybieniu przez organ, wynikającym z powszechnie obowiązującego prawa wolnościom i prawom jednostki – stwierdza rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar.
Rzecznik zaznaczył przy tym, że kwestie ochrony środowiska porusza już art. 5 Konstytucji RP. Także nauka Kościoła katolickiego (encyklika "Laudato si") podkreśla, że "z faktu bycia stworzonymi na Boży obraz i nakazu czynienia sobie ziemi poddaną nie można wywnioskować absolutnego panowania nad innymi stworzeniami". "Uprawiania i doglądania" ogrodu świata oznacza chronienie, strzeżenie, zachowanie, bronienie, czuwanie.
Wg RPO społeczeństwo – także za pośrednictwem organizacji ekologicznych – uprawnione jest do aktywnego, a nie jedynie biernego uczestniczenia w procesach mających wpływ na środowisko naturalne.
Jedyną możliwością wyeliminowania stwierdzonego przez Rzecznika naruszenia wolności i praw jest uchylenie decyzji Ministra Środowiska i ponowne przeprowadzenie postępowania ws. aneksu do planu urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Białowieża – tym razem jednak z zachowaniem wszelkich wymogów wynikających z powszechnie obowiązującego prawa, w tym w szczególności w sposób umożliwiający społeczeństwu uczestnictwo w postępowaniu.
Sprawa ma również wymiar ciekawy prawniczo. Sąd rozpoznający skargę Rzecznika będzie bowiem musiał rozstrzygnąć - wywołujące rozbieżności w orzecznictwie - zagadnienie charakteru prawnego rozstrzygnięcia Ministra Środowiska w sprawie zatwierdzenia planu urządzenia lasu.
ewelina.s@bialystokonline.pl
