5 grudnia 2022 r. komisja Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie przyznała pośmiertnie (zmarł w 1970 r.) proboszczowi z Jabłoni Kościelnej, Adolfowi Kruszewskiemu odznaczenie Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. We wtorek (9.05) oficjalnie je wręczono. Podczas uroczystości w Szkole Podstawowej w Jabłoni Kościelnej wielokrotnie wspominano o bohaterskich czynach księdza, który podczas okupacji narażał swoje życie, by ratować innych, a jego plebania była miejscem schronienia dla prześladowanych Żydów, co potwierdzało wielu świadków.
Medal i dyplom Sprawiedliwy wśród Narodów Świata przekazał przedstawicielowi najbliższej rodziny, prawnukowi stryjecznemu księdza – Ryszardowi Kruszewskiemu Yacov Livne, ambasador Izraela w Polsce.
– W kompletnej ciemności, jak nastała w Europie w czasie II wojny światowej, były światła nadziei. To Sprawiedliwi wśród Narodów Świata – mówił ambasador. – Ratowanie Żydów było wtedy bardzo niebezpieczne, ludzie ryzykowali swoim życiem i życiem swoich rodzin. Nikt z nas nie wie, co by uczynił w takiej sytuacji. Dlatego pamiętamy bohaterstwo, nawet 80 lat później. I zawsze będziemy pamiętać.
Marek Kaczyński, wójt gminy Nowe Piekuty, powiedział, że ks. Adolf był przez 41 lat proboszczem jego rodzinnej parafii. O tym, że ratował Żydów przed zagładą, wiedzieli wszyscy mieszkańcy. Ten medal ma wielkie znaczenia dla całej społeczności Jabłoni Kościelnej i gminy Nowe Piekuty. W pewien sposób to nagroda dla wszystkich osób, które ratowały na tych terenach Żydów w czasie II wojny światowej i narażały swoje życie.
W uroczystości wzięli udział m.in.: członek zarządu województwa podlaskiego, Marek Malinowski, wicewojewoda podlaski Tomasz Madras, przedstawiciele duchowieństwa, samorządowcy oraz mieszkańcy.
Tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata przyznawany jest przez państwo Izrael osobom nieżydowskiego pochodzenia za bezinteresowną pomoc udzielaną Żydom prześladowanym przez nazistowskie Niemcy podczas II wojny światowej. Dotychczas tytuł otrzymało ponad 28 tys. osób z 51 krajów, w tym ponad 7 tys. Polaków. Ich nazwiska zostają wyryte na pamiątkowej tablicy w Ogrodzie Sprawiedliwych w Jerozolimie. Na medalach, które otrzymują widnieją słowa z Talmudu "Kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat".
ewelina.s@bialystokonline.pl
