"Carmen" należy niewątpliwie do ścisłego kanonu najwybitniejszych dzieł operowych. Jej autor, Georges Bizet, nie doczekał sukcesu swojego największego dzieła, umierając niedługo po nieudanej premierze w 1875 r. Jako opera komiczna, w której fragmenty śpiewane przeplatały się z mówionymi, zaprezentowana została nie na deskach Wielkiej Opery w Paryżu, lecz w Operze Komicznej, a publiczność ostatniej lubowała się w lekkich komedyjkach i tragiczne zakończenie "Carmen" było dla niej szokujące. Także nowatorstwo treści, które wprowadza śmiało Bizet, zniechęcało ówczesną publiczność, przyzwyczajoną do tematów mitologicznych, legendarnych oraz historycznych, zwłaszcza dotyczących życia społecznych elit.
Opowiadająca o losach Cyganów, przemytników i robotników "Carmen" przełamuje tę niepisaną tradycję, a papierowe i konwencjonalne postaci wymienia Bizet na żywych, współczesnych ludzi. To, co zadecydowało o porażce premiery "Carmen", dziś jest źródłem jej niesłabnącej popularności. Dzięki rezygnacji z nierealności, fantastyczności i patosu, a także dążeniu do ukazania w operze prawdy życiowej i namiętności kierujących ludzkimi losami, Bizet odmienił scenę operową - powszechnie uważa się go za twórcę nowego kierunku, który później znalazł kontynuację w tzw. operze werystycznej, prądzie triumfującym u Mascagniego czy Pucciniego.
Najważniejsze jednak są barwność i żywiołowy temperament muzyki, inspirowanej egzotyką Hiszpanii i pełną zarówno dosłownych cytatów z hiszpańskiej ludowości, jak i własnych skojarzeń Bizeta na temat Hiszpanii. Fascynacja folklorem, typowa dla XIX-wiecznej sztuki europejskiej w ogóle, zagrała najważniejszą rolę w dziele Bizeta, wpływając na melodykę, rytmikę i instrumentalizację.
"Carmen" można obejrzeć w maju i czerwcu w Operze i Filharmonii Podlaskiej. Terminy spektakli szkolnych to: 11, 12, 23, 24 i 26 maja (godz. 10.00), spektakli wieczornych: 13 maja (godz. 19.00), 20 maja (godz. 19.00), 21 maja (godz. 18.00), 27 maja (godz. 19.00), 28 maja (godz. 18.00), 3 czerwca (godz. 19.00), 4 czerwca (godz. 18.00) i 11 czerwca (godz. 18.00).
anna.d@bialystokonline.pl
