Pomnik poświęcony 16 ofiarom wojny polsko-bolszewickiej z 1920 roku został odsłonięty w 1931 roku. Autor projektu Rudolf Macura oddał w ten sposób cześć pomordowanym przez sowietów obywateli Białegostoku. Monument został wzniesiony dokładnie w miejscu dokonania mordu. W 1939 roku wkraczający do Białegostoku Rosjanie zburzyli go. Jedynie żelazny krzyż wieńczący pomnik udało się ocalić i przechować do bezpiecznych czasów. W 1990 roku z inicjatywy Stanisława Marczuka, seniora Rzeczypospolitej i legendarnego przewodniczącego białostockiej "Solidarności", pomnik został odbudowany, a krzyż, który przez te lata stał na cmentarzu farnym, znowu zwieńczył betonowy monument.
Teraz miasto chce go odnowić. W ramach inwestycji ma on zostać pomalowany, położona ma być nowa posadzka, odnowione mają być także tablice oraz krzyż i naprawione wszystkie pomniejsze, zniszczone elementy. Oferty można składać do 22 maja. Wykonawca, który wygra przetarg, będzie miał 3 miesiące na wykonanie prac.
Co ciekawe, w 2016 roku na ścianie pomnika pojawiła się dodatkowa tablica, która upamiętnia polskich żołnierzy - mieszkańców Gminy Białostoczek - poległych podczas wojny polsko-bolszewickiej w latach 1919-1920. Widnieją na niej nazwiska pięciu mężczyzn: Romualda Brysiewicza, Jana Horodeńskiego, Antoniego Piechowskiego, Wacława Wysockiego, Franciszka Zalewskiego. Przed II wojną światową tablica ta była umieszczona w budynku będącym siedzibą ówczesnej Gminy Białostoczek. W 1939 roku została zdemontowana i przechowywana przez rodzinę Tomasza Stanisława Kiercela. Właściciel zgłosił fakt posiadania tablicy Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa i przekazał ją miastu.
mateusz.nowowiejski@bialystokonline.pl
