Eksponat Miesiąca w Muzeum Pamięci Sybiru. Historia Polskiego Domu Dziecka [ZDJĘCIA]

Fot: Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku

więcej zdjęć

Eksponaty związane z Polskim Domem Dziecka w Bolszoj Jerbie

Muzeum Pamięci Sybiru w ramach cyklu Eksponat Miesiąca zaprezentowało pamiątki związane z historią Polskiego Domu Dziecka w Bolszoj Jerbie. Wśród eksponatów znajdują się m.in. fotografia przedstawiająca jasełka w Polskim Domu Dziecka, rodzinne zdjęcie oraz Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski z legitymacją.

– To już ponad dwa i pół roku, odkąd w Muzeum Pamięci Sybiru zainicjowaliśmy ten cykl wystawienniczy i bardzo się cieszę, że stał się on stałym elementem naszej działalności. Wystawy stałe oraz takie gabloty na korytarzach pozwalają skupić naszą uwagę na przedmiotach, które wciąż opowiadają historie ludzi. Warto jednak pamiętać, że najważniejsze są osoby, których losy kryją się za tymi przedmiotami – stwierdził Piotr Bosko z Działu Projektów Edukacyjnych i Kulturalnych.

Historia Apolonii Karp i Polskiego Domu Dziecka

Inauguracja styczniowej odsłony cyklu pozwoliła na przybliżenie postaci Apolonii Karp, która była wicedyrektorką Polskiego Domu Dziecka w Bolszoj Jerbie.

– Historia, którą dziś prezentujemy, dotyczy jednego z największych domów dziecka, który powstał na Syberii. Apolonia Karp pełniła niezwykle ważną rolę w tej placówce. Warto jednak pamiętać o dzieciach, które były najciężej doświadczone przez los – podkreślił prof. Wojciech Śleszyński, dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru.

Apolonia Karp została deportowana na Syberię 20 czerwca 1941 r., razem z nią wywieziono również jej dzieci, Jarosławę i Ryszarda, bratową Marię Mroziewską z córkami Stanisławą i Haliną oraz synami Czesławem i Wiesławem. Po dotarciu do Kraju Krasnojarskiego wszyscy trafili do wsi Bolszaja Jerba, gdzie w kołchozie Krasnyj Bojec powstał Polski Dom Dziecka.

Po kilku miesiącach ciężkiej pracy, w połowie 1942 r. sierociniec przyjął pierwsze transporty polskich sierot. Łącznie w placówce przebywało około 120 dzieci, w tym polski personel liczący około 30 osób oraz ich rodziny. Cała społeczność (około 300 osób) musiała zmagać się z trudnymi warunkami życia, głodem, chorobami oraz z traumą związaną z utratą bliskich.

Polski Dom Dziecka w Bolszoj Jerbie przetrwał trudny okres wojenny, który w 1943 r. zapoczątkowały wydarzenia takie, jak ujawnienie Zbrodni Katyńskiej oraz śmierć gen. Władysława Sikorskiego. W 1946 r. dzieci oraz personel z Bolszoj Jerby otrzymali możliwość powrotu do Polski. Po opuszczeniu Związku Sowieckiego zaczęli nowe życie w Polsce, która była już zupełnie inna niż ta, którą opuścili kilka lat wcześniej.

Wystawa eksponatów związanych z Polskim Domem Dziecka w Bolszoj Jerbie będzie dostępna do połowy lutego 2025 r.