W środku nocy z 12 na 13 kwietnia 1940 r. kilkadziesiąt tysięcy Polaków, Żydów, Ukraińców i Białorusinów musiało opuścić swoje domy i pojechać w nieznane. Deportacja ta objęła głównie rodziny osób wcześniej represjonowanych (aresztowanych przez NKWD, uwięzionych w obozach jenieckich, skazanych na pobyt w obozach pracy), uczestników kampanii wrześniowej 1939 r., rodziny polskich oficerów czy funkcjonariuszy policji. Kobiety, dzieci, osoby starsze musiały z dnia na dzień odnaleźć się w prymitywnych warunkach i surowym klimacie Sybiru.
W związku z 72. rocznicą wywózki obywateli polskich na Sybir Muzeum Wojska w Białymstoku oraz Komunalne Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej przygotowały mini-ekspozycję w autobusach miejskich. Już można ją oglądać podczas każdej podróży po mieście, na liniach obsługiwanych przez KPKM. Stanowią ją 4 rodzaje plansz, każda wykorzystująca inne materiały graficzne i ukazująca inny problem. Kolejno zaznaczają, że druga wywózka na Sybir szczególnie dotknęła dzieci (m.in. z domu dziecka), całe rodziny wraz z osobami starszymi i inteligencję. Na wszystkich wykorzystano niepublikowane nigdzie wcześniej, niedawno zdobyte przez muzealników, zdjęcia. Czwarta z plansz zachęca do zwiedzenia ekspozycji w Muzeum Wojska.
Pomysł, by kulturę prezentować w autobusach miejskich narodził się kilkadziesiąt lat temu w Londynie. Od kilku lat wykorzystuje go białostockie KPKM. Do tej pory w autobusach spółki można było m.in. czytać wiersze czy oglądać prace plastyczne. W ubiegłym roku w autobusach jeździły również plansze przygotowane przez Muzeum Wojska, a prezentujące komiksy związane ze stanem wojennym. "Otwarta" właśnie przewoźna ekspozycja już druga, jaką placówka prezentuje białostoczanom w autobusach KPKM.
Wystawa stanowi rozwinięcie ekspozycji czasowej w Muzeum Wojska w Białymstoku "Zesłańcy - Sybiracy - Deportowani", do oglądania której zapraszamy do 14 czerwca 2012 r.
