Zamordowano tysiące, bo byli polskimi oficerami. 79. rocznica zbrodni katyńskiej

Fot: ipn.gov.pl

13 kwietnia 1943 roku hitlerowskie władze opublikowały informację o znalezieniu masowych grobów polskich oficerów, pomordowanych przez Sowietów w 1940 roku. Rocznicę tego wydarzenia Sejm RP ogłosił w 2007 roku Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej.

Lata oczekiwań na prawdę

Katyń przez dziesięciolecia PRL-u był najboleśniejszą "białą plamą" polskiej historii. Rozstrzeliwanie polskich oficerów, będące realizacją tajnej decyzji stalinowskiego politbiura, rozpoczęło się na początku kwietnia 1940 roku. Trwało do połowy maja. Więźniowie obozu jenieckiego w Kozielsku (4,4 tys. osób) wywożeni byli do Katynia. Ze Starobielska (3,8 tys. osób) – do Charkowa, gdzie zabijani byli w piwnicach więzienia NKWD, z Ostaszkowa (6,3 tys. osób) – do Tweru (wówczas noszącego nazwę Kalinin). Tam również mordowano ich w piwnicy, zwłoki zaś grzebane były w miejscowości Miednoje. Ponadto w ramach realizacji decyzji Stalina wymordowani zostali więźniowie z tzw. listy ukraińskiej i białoruskiej – przeszło 7 tys. osób. Miejsca ich pochówku to m.in. Kuropaty na Białorusi i Bykownia na Ukrainie.

Oficjalnie Związek Radziecki ujawnił prawdę o Katyniu dopiero w 1990 roku, kiedy to Michaił Gorbaczow przekazał prezydentowi Wojciechowi Jaruzelskiemu listy przewozowe NKWD z obozów w Kozielsku i Ostaszkowie oraz spis jeńców obozu w Starobielsku.

Co roku, 13 kwietnia, w Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, w Białymstoku organizowane są uroczystości upamiętniające tamte dramatyczne wydarzenia. Również w tym roku, w sobotę, w Parku Zwierzynieckim o godz. 12.00 odbędą się uroczyste obchody. Natomiast o godz. 11.00 będzie można złożyć kwiaty przed Pomnikiem-Grobem Nieznanego Sybiraka przy kościele pw. Ducha Świętego. Organizatorzy proszą o udział pocztów sztandarowych w obu wydarzeniach. Natomiast następnego dnia (14 kwietnia) o godz. 11.00 w kościele pw. św. Wojciecha zostanie odprawiona msza w intencji ofiar zbrodni sowieckich.

– Zapraszam białostoczan do udziału w sobotnich obchodach. Będzie to okazja do oddania hołdu tym Polakom, którzy stali się ofiarami stalinowskich represji i którzy zostali zamordowani przez sowietów – mówi prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski.

Cienie przejdą przez miasto

Także w niedzielę o godz. 15.00, z placu przed Kościołem Farnym przez Rynek Kościuszki, Lipową, Krakowską, plac Niezależnego Zrzeszenia Studentów, Skłodowskiej-Curie na Cmentarz Wojskowy przy 11 Listopada, przejdzie Marsz Cieni. To inicjatywa organizowana przez Stowarzyszenie "Rodzina Katyńska", rekonstrukcyjne Stowarzyszenie "Grupa Wschód" oraz białostocki oddział IPN.

Udział w niej wezmą rekonstruktorzy przebrani w polskie i radzieckie mundury, którzy całą trasę przejdą w milczeniu. Jednocześnie wyczytywane będą nazwiska ofiar zbrodni katyńskiej.

Z powodu pochodu w mieście część ulicy, w godz. 15.00-17.00, może być zamknięta: Remonty, obchody, drogi krzyżowe – w weekend będzie sporo utrudnień w ruchu.