Święty Cudotwórca urodził się pod koniec III wieku (za panowania cesarza Waleriana) w nadmorskim mieście Patra w Azji Mniejszej. Jego wuj, biskup Mikołaj, widząc pobożność młodzieńca zaczął przygotowywać go do służby kapłańskiej. Pod kierunkiem zacnego krewniaka młody Mikołaj studiował wiedzę ogólną i teologiczną. Wuj wyświęcił go na psalmistę, a wkrótce potem, gdy Mikołaj osiągnął pełnoletniość, na prezbitera.
Zasłynął jako cudotwórca, ratując żeglarzy i miasto od głodu. Odwagą i sprawiedliwością wykazał się ratując od śmierci niesłusznie skazanych urzędników cesarskich.
W ikonografii św. Mikołaj przedstawiany jest w stroju biskupa rytu łacińskiego lub greckiego.Jego atrybutami są m.in.: anioł z mitrą, chleb, trzy złote kule na księdze, trzy jabłka, trzy sakiewki, troje dzieci lub młodzieńców w cebrzyku, kotwica, okręt, pastorał.