"Wielu wykonało tutaj ostatnie kroki na polskiej ziemi". Nowe miejsce pamięci o Sybirze

Fot: MN

Pomnik stanął w sąsiedztwie Dworca Fabrycznego

13 kwietnia przypada rocznica drugiej masowej deportacji Polaków na Sybir. Była to świetna okazja, żeby odsłonić pomnik Znak Pamięci Polskiej Golgoty Wschodu, poświęcony ofiarom wywózek. Dzień przed rocznicą pomnik poświęcono z udziałem sybiraków, oficjeli, służb mundurowych, uczniów szkół i oczywiście przy asyście wojska. Stanął on przy Dworcu Fabrycznym - punktem zbornym, w którym ładowano Polaków do pociągów.

- Z Dworca Fabrycznego wywożono obywateli polskich na Sybir. Do tego punktu zbornego dowożono z całego regionu ludzi, którzy według NKWD powinni tam trafić. Szacuje się, że z całego Białegostoku i okolic wywieziono ok. 20 tys. osób – mówi dr Sylwia Trzeciakowska z Muzeum Wojska.

Pomnik powstał z inicjatywy Związku Sybiraków, którzy od kilku lat starali się, żeby stanął w tym miejscu. Przyznają, że dla nich Dworzec Fabryczny jest miejscem szczególnym i cieszą się, że w końcu udało się zrealizować ich koncepcję.

- Nasza inicjatywa w Białymstoku jest pierwszą tego typu w kraju – mówi przewodniczący Związku Sybiraków, Tadeusz Chwiedź. - Miejsca, z których wywożono, naszym zdaniem, muszą być w jakiś sposób w pamięć włączone. Muszą być znakami, które będą przypominać, jak Sybiraków już wśród żywych nie będzie. Na tym dworcu wielu Polaków wykonało ostatnie kroki na polskiej ziemi, bo wielu z nich do domów już nie wróciło. Tu rozpoczęła się nasza droga krzyżowa, tu rozpoczęła się Golgota Wschodu.

W latach 1940-1941 władze Związku Sowieckiego przeprowadziły 4 masowe deportacje z Kresów Wschodnich II RP. Druga wywózka obywateli polskich z terenów okupowanych przez Sowietów miała miejsce między 13 a 14 kwietnia 1940 roku. Jej ofiarą padły przede wszystkim rodziny osób stanowiących potencjalne zagrożenie dla stalinowskiego reżimu. Wśród kilkudziesięciu tysięcy wywiezionych większość stanowiły kobiety i dzieci.