22 sierpnia 1920 roku w Białymstoku doszło do walk pomiędzy 1. Pułkiem Piechoty Legionów i wycofującymi się spod Warszawy resztkami 16. Armii RFSRR oraz towarzyszącymi im oddziałami 3. Armii RFSRR. Kilkugodzinna akcja militarna prowadzona na ulicach miasta zakończyła się rozbiciem sił bolszewickich i wyzwoleniem Białegostoku. Strona polska miała 34 zabitych i ponad 200 rannych, bolszewicy ok. 800 zabitych i rannych, a ponad 8000 żołnierzy agresora dostało się do niewoli. Wojska polskie zdobyły trzy pociągi, samolot, 22 działa i 147 karabinów maszynowych.
Bitwa Białostocka to jedno z najważniejszych wydarzeń w historii miasta. Starcie upamiętnia obelisk przy ulicy Zwycięstwa z lat 30. XX wieku, na miejscu jednej z potyczek. Od placu NZS odchodzi natomiast ulica nosząca imię poległego podczas bitwy dowódcy 1. batalionu 1. Pułku Piechoty Legionów kapitana Józefa Marjańskiego. Kapitan Marjański zginął, przeszyty serią z ckm-u, podrywając do kontrataku żołnierzy swojego batalionu w obronie sztabu pułku. W bitwie uczestniczyli jako dowódcy pododdziałów – podporucznik August Emil Fieldorf "Nil" i podporucznik Władysław Broniewski.
W ostatni weekend po raz 3. na ulicach miasta doszło rekonstrukcji historycznej skupiającej się na potyczkach z tamtego okresu. Więcej: Były strzały i wybuchy. Bitwa Białostocka przyciągnęła tłumy.
mateusz.nowowiejski@bialystokonline.pl
