Nowy zabytek w Drozdowie, kolejny niedługo w Knyszynie

Fot: WUOZ w Białymstoku

Dwór Lutosławskich w Drozdowie

Jeden wpisany, drugi niedługo

Decyzją Wojewódzkiego Konserwator Zabytków – prof. Małgorzaty Dajnowicz - Dwór Rodziny Lutosławskich w Drozdowie (gmina Piątnica), w który mieści się w Muzeum Przyrody, został wpisany do rejestru zabytków.

Stało się to ze względu na zachowane wartości historyczne, związane z rodziną Lutosławskich i osobą Romana Dmowskiego. Ale też przez wartości artystyczne, jako cenny przykład architektury rezydencjonalnej złożonej z części dworkowej oraz części willowej wykonanej w stylu neorenesansowym według projektu warszawskiego architekta Franciszka Lilpopa. Budynek ma również wartość naukową, jako przedmiot badań historii i dorobku działalności ziemiaństwa ziemi łomżyńskiej, ze szczególnym uwzględnieniem rodziny Lutosławskich.

"Budynek posiada wartości historyczne jako cenna, materialna pamiątka po rodzinie
Lutosławskich. Jej członkowie wyróżniali się wysokim poziomem wykształcenia w dziedzinach: matematyki, chemii, inżynierii i budownictwa, medycyny, filozofii, rolnictwa. Przywilej posiadania ziemi i wykształcenia łączył się w rodzinach ziemiańskich z poczuciem obywatelskiego obowiązku. W związku z tym dwór drozdowski był ważnym ogniskiem ruchu narodowego, myśli patriotycznej i działalności społecznej skupionej na podtrzymywaniu rodzimej, polskiej tradycji" – czytamy na stronie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. - "Lutosławscy wiedzę zdobytą na zagranicznych uczelniach wykorzystali do ulepszania swojego majątku, propagowania nowoczesnego rolnictwa, rozwoju regionu poprzez codzienną pracę w środowisku wiejskim, jak również do krzewienia w społeczeństwie postaw patriotycznych. Stanowili oni elitę intelektualną zarówno ziemi łomżyńskiej, jak i całego kraju, która współtworzyła polską kulturę i sztukę. Nie bez znaczenia jest fakt, że z drozdowskiej linii Lutosławski wywodzi się światowej sławy kompozytor Witold Lutosławski (1913-1994), syn Józefa".

Budynek składa się dworu pochodzącego z 2. połowy XVIII w. (przebudowanego w latach 80. XX w.) oraz części willowej wybudowanej z inicjatywy Wincentego Lutosławskiego w stylu neorenesansowym w 1895 r. Budynek stanowi integralny element całego założenia dworsko-ogrodowego. Istotnym uzupełnieniem walorów architektonicznych budynku jest otaczający go park krajobrazowy.

Kolejny zabytkiem, który może znaleźć się w rejestrze, jest cmentarz żydowski w Knyszynie. Został on założony pomiędzy 1750 a 1768 r., to jeden z najlepiej zachowanych cmentarzy żydowskich na Podlasiu. Ruszyło postępowanie administracyjne w tej sprawie. Cmentarz położony jest na terenie grobli dawnych sadzawek królewskich, które są jedyną pozostałością po rezydencji króla Zygmunta Augusta. 

Wyróżnienie dla opiekunki zabytków

Także sama profesor Małgorzata Dajnowicz, Wojewódzki Konserwator Zabytków, otrzymała ostatnio duże wyróżnienie - tytuł Profesora Nauk Humanistycznych przyznany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudę. Jest to najwyższy stopień kariery naukowej. Wręczenie nominacji profesorskiej odbędzie się w najbliższym czasie w Pałacu Prezydenckim. 

Prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz studia historyczne ukończyła na Uniwersytecie w Białymstoku. Uzyskała tam także stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie historii (2001 r.). Stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie historii Polski i powszechnej XIX i XX wieku zdobyła na Uniwersytecie Opolskim (2009 r.). Jest kierownikiem Zakładu Historii Kultury, Myśli i Ruchów Społecznych Uniwersytetu w Białymstoku. Jako autor, współautor i redaktor opublikowała ponad 130 prac naukowych z zakresu historii społecznej i politycznej, dziejów prasy, ruchów społecznych, myśli politycznej, tematyki kobiecej. Od 2018 r. pełni funkcję Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.