Dwa miesiące na wykonanie zleconych prac
Termin składania ofert mija 6 czerwca. Wykonawca ma dwa miesiące na wykonanie niezbędnych prac wyszczególnionych w przetargu. Magistrat szuka podmiotu, który podejmie się odnowienia otoczenia pomnika oraz oczyści, odmaluje i zabezpieczy konstrukcję. Przewidziano też montaż tablic oraz umieszczenie informacji o twórcach pomnika.
Pomnik-kopuła upamiętnia wydarzenia z 1941 roku
Wielka Synagoga, powstała na początku XX wieku przy ulicy Bożniczej (obecnie Suraskiej). W okresie międzywojennym uchodziła za najokazalszą synagogę w mieście. Została wybudowana według projektu Samuela J. Rabinowicza. Była to świątynia reformowana, w której kobiety modliły się obok mężczyzn, choć na osobnych galeryjkach. W okresie międzywojennym, podczas świąt i uroczystości państwowych, w synagodze grała orkiestra Gimnazjum Hebrajskiego.
O wydarzeniach z 27 czerwca 1941 roku, przypomina dziś pomnik w kształcie kopuły zniszczonej bożnicy, odsłonięty w miejscu, gdzie przed laty stała synagoga. Jego fundatorami byli białostoccy Żydzi z całego świata. Tablica pamiątkowa głosi: "Święty nasz wspaniały przybytek stał się pastwą ognia, 27 czerwca 1941 r. 2000 Żydów niemieccy mordercy spalili w nim żywcem".
Hitlerowcy zapędzili do budynku Wielkiej Synagogi mężczyzn i chłopców narodowości żydowskiej i podpalili budynek. Do tych, którzy próbowali się bronić lub uciec, strzelali. Szacuje się, że w płomieniach zginęło od 700 nawet do 2,5 tys. osób. Kilkanaście osób uratował polski dozorca, Józef Bartoszko, który otworzył tylne drzwi budynku.
To wydarzenie było początkiem eksterminacji ludności żydowskiej w Białymstoku. W pamięci mieszkańców miasta zapisało się jako „czarny piątek”.
Jak powiedział PAP zastępca prezydenta miasta Rafał Rudnicki, władzom zależy na upamiętnianiu miejsc związanych z historią Białegostoku sprzed II wojny światowej, czyli też tych związanych ze społecznością żydowską. "Stąd też przetarg na odnowienie Pomnika Wielkiej Synagogi, miejsca niezwykle ważnego" - zaznaczył Rudnicki.
24@bialystokonline.pl
