Medale 100-lecia Odzyskania Niepodległości. Komu i za co je wręczono?

Fot: Dorota Mariańska

W poniedziałek (3 grudnia) w Podlaskim Urzędzie Wojewódzkim wręczono Medale 100-lecia Odzyskania Niepodległości.

- Mamy piękne obchody 100-lecia odzyskania niepodległości. 8 maja uchwałą Rady Ministrów została ustanowiona taka odznaka honorowa, okolicznościowa, medal niepodległości, która jest przeznaczona osobom, które miały niezwykle istotne znaczenie dla odzyskiwania i utrwalania niepodległości - mówi Bohdan Paszkowski, wojewoda podlaski.

Odznakę tę otrzymało 50 osób – przedstawicieli rożnych środowisk i obszarów, m.in. kultury i sztuki, nauki, mediów, a także działaczy samorządowych czy społecznych. To forma docenienia za rozsławianie dobrego imienia naszego kraju, aktywne włączanie się w budowanie wspólnoty i wzmacnianie suwerenności oraz tożsamości narodowej.

- Takie odznaczenie sprawia satysfakcję. Dziękuję wojewodzie, tym, którzy pamiętają o tych działaczach, którzy dziś zostali odznaczeni. Walka w tamtych czasach "Solidarności" na pewno nie była tak trudna jak za czasów Piłsudskiego. To zupełnie nieporównywalne jest. Niemniej jednak to też były trudne czasy, były internowania, były rewizje - wspomina Stanisław Marczuk, jeden z wyróżnionych.

Pełna lista osób, którym wręczono Medale 100-lecia Odzyskania Niepodległości:

- abp Edward Ozorowski, prof. dr hab. nauk teologicznych, rektor Archidiecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego w Białymstoku w latach 1979-1992,

- ks. abp dr Jakub Kostiuczuk – prawosławny duchowny, doktor teologii, od 1999 r. ordynariusz Diecezji Białostocko-Gdańskiej w Białymstoku. Jest autorem licznych publikacji naukowych, popularnonaukowych i rozważań religijnych,

- ks. bp Antoni Pacyfik Dydycz – biskup-senior archidiecezji drohiczyńskiej, biskup diecezji drohiczyńskiej w latach 1994-2014, doktor nauk humanistycznych w dziedzinie historii,

- ks. bp Stanisław Józef Stefanek, biskup senior diecezji łomżyńskiej, utworzył Katolicki Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy Centrum Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego oraz okno życia, założyciel Radia Nadzieja,

- Józef Mozolewski – w 1980 r. wstąpił do NSZZ "Solidarność" i tworzył od podstaw struktury związku w Mońkach. Po 13 grudnia 1981 r. zajmował się organizacją pomocy dla represjonowanych. Od 1993 r. do dziś jest przewodniczącym regionu podlaskiego NSZZ "Solidarność",

- Andrzej Bajkowski – harcmistrz, w ZHP od 1971 r., aktywnie współpracuje z organizacjami kombatanckimi przy organizacji wydarzeń patriotycznych, wychowawca młodzieży,

- Bernard Bujwicki – działacz opozycji antykomunistycznej, uczestnik strajków w marcu 1968 r. i grudniu 1970 r. Od 1980 r. organizator NSZZ "Solidarność", a w latach 1988-1989 współzałożyciel "Solidarności Walczącej" w Białymstoku, internowany w stanie wojennym,

- Jan Chojnowski – adwokat, samorządowiec, senator, obrońca oskarżonych w procesach politycznych, pełnomocnik matki w procesie zabójców ks. Stanisława Suchowolca,

- Andrzej Józef Chwalibóg – architekt, działacz opozycyjny, samorządowiec. Od 1980 r. w Komisji Zakładowej NSZZ "Solidarność" na wydziale architektury Politechniki Białostockiej. W stanie wojennym przebywał w areszcie śledczym. Projektował m.in. ołtarz na wizytę papieża Jana Pawła II w Białymstoku,

- Tadeusz Citko - profesor nauk technicznych, od 1970 r. zawodowo Związany z Wyższą Szkołą Inżynierską w Białymstoku przekształconą w Politechnikę Białostocką, przez trzy kadencje rektor Politechniki Białostockiej.

- Hieronim Cywiński – publicysta, historyk, opozycjonista, działacz społeczny, prof. nauk humanistycznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie i Uniwersytetu Wileńskiego. Zastępca redaktora naczelnego Tygodnika Solidarność od 1981 r.,

- Piotr Damulewicz – były prodziekan i wykładowca w białostockim wydziale sztuki lalkarskiej Akademii Teatralnej, aktor w Białostockim Teatrze Lalek, zaangażowany w pomoc Polakom na wschodzie,

- Fabian Daniłowicz – kombatant, żołnierz organizacji niepodległościowej "Wolność i Niezawisłość", prezes Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" – inspektorat w Suwałkach, prezes Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego Okręgu Suwałki,

- Marian Dec – założyciel i prezes firmy Biacomex, która działa od 1988 r. i funkcjonuje jako biuro podróży. Udziela pomocy charytatywnej m.in. Polakom na wschodzie,

- Lech Feszler – urzędnik, samorządowiec, senator IV kadencji, w latach 80. był jednym z liderów związku "Solidarność" w woj. łomżyńskim, w stanie wojennym internowany,

- ks. Czesław Gładczuk – prof. Archidiecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego w Białymstoku, twórca Duszpasterstwa Inteligencji Katolickiej w Białymstoku, a od 1981 Klubu Inteligencji Katolickiej,

- ks. Stanisław Gniedziejko – proboszcz parafii pw. św. Antoniego w Sokółce,

- Jan Górski – prof. nauk medycznych, przez cztery kadencje pełnił funkcję rektora Akademii Medycznej w Białymstoku (obecny Uniwersytet Medyczny w Białymstoku), opublikował ponad 250 prac w prestiżowych czasopismach naukowych,

- Marzena Juczewska – doktor nauk medycznych, od 1980 r. związana z Białostockim Centrum Onkologii, Uniwersyteckim Szpitalem Klinicznym i Uniwersytetem Medycznym w Białymstoku, od 2018 r. zastępca dyrektora NFZ do spraw medycznych,

- Maciej Kaczmarski – pediatra, alergolog, gastroenterolog, był pierwszym dyrektorem i współtwórcą Uniwersyteckiego Dziecięcego Szpitala Klinicznego,

- Danuta Kaszlej – nauczyciel historii, od połowy lat 90. zajmuje się badaniem zbrojnego podziemia antykomunistycznego na Suwalszczyźnie, w tym Obławą Augustowską,

- ks. Edward Konkol – założyciel Stowarzyszenia Droga oraz Etapu, czyli jednego z pierwszych w Polsce ośrodków dla młodzieży eksperymentującej ze środkami odurzającymi,

- Stanisława Korolkiewicz - działaczka opozycji antykomunistycznej w czasach PRL, działaczka Duszpasterstwa Ludzi Pracy w Białymstoku, odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006).

- Halina Krukowska, prof. UwB - w stanie wojennym usunięta z pracy za działalność w "Solidarności",

- Kazimierz Leszczyński - działacz "Solidarności" w Bielsku Podlaskim, kolporter wydawnictw podziemnych, współorganizator mszy za ojczyznę,

- Barbara Łękawa - senator III kadencji, działała w Stowarzyszeniu Elektryków Polskich i NSZZ "Solidarność", zaangażowana w działalność organizacji katolickich,

- ks. Bogdan Malinowski – proboszcz parafii w Kuleszach Kościelnych, w okresie komunizmu był wytrwałym głosicielem prawdziwej historii Polski, tradycji i wiary,

- Stanisław Marczuk – działacz związkowy i samorządowy, uczestnik opozycji demokratycznej, był m.in. Sekretarzem komitetu założycielskiego NSZZ "Solidarność" w Fabryce Przyrządów i Uchwytów w Białymstoku,

- Józef Maroszek – autor wielu publikacji naukowych, chętnie dzieli się wiedzą historyczną na temat regionu,

- Bernard Michniewicz – wieloletni dyrektor Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Suwałkach, aktywnie angażuje się w przygotowywanie koncertów związanych z uroczystościami patriotycznymi,

- ks. Czesław Oleksy - były proboszcz parafii pw. Trójcy Przenajświętszej w Grajewie, był opiekunem duchownym działaczy opozycyjnych,

- Krzysztof Pawłowski – dyrektor Szkoły Podstawowej w Kuźnicy, pomysłodawca memoriału Golgota Wschodu,

- Kazimierz Pieńkowski – pierwszy rektor Państwowej Wyższej Szkoły Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży, jeden z byłych przewodniczych rady miejskiej w Białymstoku,

- Sławomir Jan Popławski – aktor Teatru Dramatycznego, nakręcił ukrytą kamerą materiał po tragedii w kopalni "Wujek" w grudniu 1981 r. i inne wydarzenia stanu wojennego, był internowany,

- Jacek Romanowski – działacz "Solidarności" i podziemia antykomunistycznego,

- Jerzy Rybnik – działacz "Solidarności", członek społecznego komitetu ds. ekshumacji i pochówku zamordowanych żołnierzy w lesie koło Olmont,

- Bożenna Sawicka – dyrygent, pedagog, z chórem Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku koncertowała w niemal wszystkich krajach Europy,

- Janusz Skowroński – działacz podziemnej "Solidarności" w latach 80., więziony za działalność opozycyjną w stanie wojennym,

- Waldemar Smaszcz – pisarz, historyk literatury, autor kilkunastu książek,

- Antoni Stolarski – założyciel i prezes firmy "Samasz",

- Ewa Sypytowska - w stanie wojennym współorganizowała pomoc dla osób represjonowanych i ich rodzin, kolportowała prasę i wydawnictwa podziemne,

- Krzysztof Szaciłowski – drukarz, kolporter, kurier wydawnictw podziemnych,

- Jan Szafraniec – nauczyciel akademicki, psychiatra, senator II, V i VI kadencji,

- Bronisław Talkowski – były przewodniczący muzułmańskiej gminy wyznaniowej w Kruszynianach i Białymstoku,

- Ryszard Tur – były prezydent Białegostoku w latach 1998-2006,

- Roman Wilk – działacz społeczny, opozycjonista, współorganizator pierwszych samorządów w woj. podlaskim,

- Danuta Wyszkowska – lekarz diabetolog, inicjator wielu akacji społecznych,

- Jan Leonard Zakrzewski – organizator "żywych" lekcji historii, były dyrektor Zespołu Szkół Agroprzedsiębiorczości w Zambrowie,

- Jan Zalewski – były prezes białostockiego Związku Lekkiej Atletyki, działał w klubie sportowym "Podlasie",

- Maria Żeszko – nauczyciel akademicki, honorowy członek Związku Polaków na Białorusi, była białostocka radna.