16 lalek z Majdanka
To, że wiemy niewiele o otaczających nas przedmiotach, a o przedmiocie zwanym lalką wiemy jeszcze mniej, jest fundamentalną prawdą. Lalka może być tak wieloma rzeczami: źródłem pociechy, przyjacielem, przypomnieniem zewnętrznego świata lub nieobecnej osoby; śladem domu, pamiątką. Może być żadną z tych rzeczy lub wszystkimi naraz.
- W kolekcji Państwowego Muzeum na Majdanku znajduje się szesnaście lalek. Zostały znalezione na terenie byłego obozu koncentracyjnego po jego likwidacji w 1944 roku. Nic nie wiadomo o ich właścicielach. Gdybyśmy mogli spytać właścicieli, czym dla każdego z nich była lalka, co dla nich znaczyła, czy otrzymalibyśmy odpowiedź, której się spodziewaliśmy? A może powinniśmy być gotowi na to, że każda z lalek kryje w sobie tajemnicę - możliwe, że ukrytą nawet przed jej posiadaczem? Po archiwizacji pozycja i funkcja lalek się zmienia - stają się one dowodem historycznym, skatalogowanym i umieszczonym w pudełku na półce. Każdy szczegół jest opisany: rysa, dziura w sukience, uszkodzona kończyna - pisze Tal Schwartz, izraelska fotograficzna i kuratorka.
Nie tylko wystawa, ale i spotkanie
Schwartz dodaje, że gdy fotografowała lalki, starała się rozważyć ich inne funkcje - te, które proces archiwizacji paradoksalnie może ukryć lub wymazać - choć ten paradoks jest prawdopodobnie związany z fotografią w ogóle, ponieważ sama fotografia jest aktem archiwizacji. Niemniej jednak fotografia - przynajmniej w dziedzinie badań naukowych i archiwów historycznych - jest podporządkowana wartościom obiektywności naukowej i prawdy historycznej. Obiektywizm, z jego surowymi normami i zasadami, jest tradycyjnie związany z pewnym typem fotografii, który wyklucza interwencję (tj. "inscenizację") i wymaga spójności, ostrości i jasności.
Rzucając wyzwanie tym regułom i normom za pomocą rozmaitych środków świadomej interwencji prezentowane prace próbują powtórzyć proces archiwizacji, tym razem zastanawiając się głębiej nad lalkami i ich możliwymi funkcjami poza sferą dowodów historycznych.
Tal Schwartz ukończyła studia licencjackie na kierunku komunikacja fotograficzna w College'u Hadassah w Jerozolimie, a studia magisterskie na kierunku teoria sztuki w jerozolimskiej Szkole Sztuk Pięknych i Rzemiosł Artystycznych Besaleel. Obecnie jest główną kuratorką w Galerii Azrieli College'u Hadassah. W latach 2014-2016 pracowała w Ośrodku Brama Grodzka - Teatr NN w Lublinie.
Wernisaż w BOK/CLZ rozpocznie się o godz. 18.00. Wtedy też zaplanowano spotkanie z fotograficzką.
Wystawa pochodzi z kolekcji Ośrodka Brama Grodzka - Teatr NN. Zdjęcia wykonano za zgodą i korzystając ze zbiorów Państwowego Muzeum na Majdanku w Lublinie.
Szczegóły: Lalki z Majdanka
anna.d@bialystokonline.pl
