"Inny wymiar" wielowymiarowy

W założeniu festiwal "Inny wymiar - sąsiedzi" przedstawia kulturę narodowości zamieszkujących Białystok i Podlasie. Pierwsza edycja prezentowała kulturę żydowską, druga - białoruską. Teraz przyszła kolej na rosyjską.

Z naciskiem na Rosję
Zaczęło się od debaty poświęconej relacjom polsko-rosyjskim. Uczestniczyli w niej dziennikarze, politolodzy, historycy, artyści, m.in. Szamil Zakirov, kustosz Muzeum Narodowego na Kremlu, prof. Antoni Mironowicz z Uniwersytetu w Białymstoku, Jerzy Kalina z TVP Białystok, Andrzej Romańczuk z Rosyjskiego Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego.

Innym wydarzeniem ściśle związanym z rosyjską edycją festiwalu była wystawa poświęcona Mikołajowi Kawelinowi. Rosyjski pułkownik był jedną z najbardziej popularnych postaci przedwojennego Białegostoku. Zapalony sportowiec, wielki propagator kolarstwa. To właśnie on zorganizował pierwsze w Białymstoku zawody kolarskie. Był postacią nietuzinkową. Wąsaty brzydal przy tuszy miał też ogromne serce. Grywał w charytatywnych przedstawieniach dla bezrobotnych, pomagał kolarzom przekazując m.in. drewno z tartaku. Po wojnie niewygodnie było o nim mówić. Raz, że był carskim oficerem, dwa - związanym z sanacją. Pamięć przywracają o nim historycy i pasjonaci przedwojennego Białegostoku, m.in. Jolanta Szczygieł - Rogowska, kurator wystawy i Zbigniew Karlikowski, zapalony kolarz i miłośnik Kawelina. To właśnie on poprowadził rowerowy rajd szlakiem Mikołaja Kawelina, który zaprowadził do majątku pułkownika Majówki. Gościliśmy również rosyjski zespół jazzowy Walerego Kisilyova, który zagrał największe standardy.

Od rosyjskiego akcentu festiwal się rozpoczął. Na rosyjskim się zakończył. Podczas plenerowego pokazu na rynku można było obejrzeć film radzieckiego reżysera Dzigi Wiertowa "Szósta część świata". Wiertow urodził się w Białymstoku, ale wyemigrował do Rosji i tam powstały jego filmowe dzieła. Był mistrzem dokumentu i kroniki filmowej. W
"Szóstej część świata" odnajdziemy wszystkie cechy charakterystyczne dla jego kina. Malarskie kadry, pieczołowity montaż, dbałość o szczegóły. Film został zilustrowany muzyką wykonaną na żywo przez Mikołaja Trzaskę, Raphaela Roginskiego i Macio Morettiego.

Organizator festiwalu, czyli Białostocki Ośrodek Kultury, chce co roku szerzej prezentować inną grupę narodowościową. W przyszłym roku najprawdopodobniej Niemców.

Inni sąsiedzi
Tegoroczny festiwal kładł nacisk na Rosję. Nie zabrakło jednak wydarzeń przedstawiających kulturę innych społeczności żyjących w przedwojennym Białymstoku obok siebie. Żydów, Białorusinów, Niemców. W świat żydowskiej kultury przeniosła sluchaczy formacja Klezmafour, natomiast białoruskiej - projekt Ilo&Friends. Przez cały festiwal w kinie Forum trwał przegląd filmowy, w ramach którego można było obejrzeć produkcje naszych sąsiadów.
Na rynku stanęła też jurta, w której można było dowiedzieć się i spróbować narodowych dań Tatarów. Był też akcent ukraiński. Z Czerniowców przyjechał zespół Hutsul Calypso.

Białostoczanom zaproponowano również happening, rodzaj zabawy, dzięki której mogli przenieść się w przeszłość. Na rynku ustawiono wydruki archiwalnych zdjęć postaci sprzed 100 lat. Posłużyły za tło do fotografii współczesnych twarzy mieszkańców Białegostoku. Efekt happeningu będzie można obejrzeć na stronie Białostockiego Ośrodka Kultury, a poźniej w formie wystawy w foyer kina Forum.

Słowem - było różnorodnie i wielokulturowo. Festiwalowe imprezy odbywały się w wielu miejskich przestrzeniach. Kawiarnia Fama, kino Forum, Teatr Dramatyczny i Wierszalin w Supraślu, ale też w plenerze (mimo pogody, która nie dopisywała w ostatni weekend) - przede wszystkim na Rynku Kościuszki. Na potrzeby festiwalu anektowano również Centrum im. Ludwika Zamenhofa.

Festiwalowi "Inny wymiar - sąsiedzi" patronował portal BiałystokOnline.pl.