Uwzględnienie w zapisach planu zagospodarowania przestrzennego, to obok wpisu do rejestru zabytków i ewidencji zabytków, forma ochrony cennych historycznie miejsc i obiektów. Z tej możliwości postanowili właśnie skorzystać miejscy urbaniści.
Zaakceptowany przez białostockich radnych plan obejmuje 10 ha terenu centrum miasta, na którym, chciałoby się powiedzieć, stykają się 3 najbardziej charakterystyczne dla naszego miasta tkanki urbanistyczne: z epoki Branickich, międzywojnia i czasów PRL-u.
Planiści ochroną objęli dzisiejsze kawiarnie Odeon i Eskapadę, czyli powstałe w 1973 r. dożynkowe pawilony wystawowe. Roztoczyli ją również nad siedzibą Białostockiego Ośrodka Kultury z kinem Forum i kawiarnią Fama oraz gmachem dawnych związków zawodowych, obecnie wykorzystywanym na przestrzeń biurową.
Teraz budynki te nie będą mogły być nadbudowywane (z wyjątkiem łącznika między związkami a kinem, który może być nieco podwyższony), zabrania się zmiany rozmieszczenia w ich bryłach okien i drzwi oraz modyfikacji kształtu dachu. Na specjalny wniosek umożliwiono natomiast zewnętrzne docieplenie gmachu związków oraz wspomnianego już łącznika. Obiekty będzie też można przebudowywać, remontować i zmieniać ich użytkowanie.
Przyjęty plan zagospodarowania przestrzennego uwzględnia także zachowanie 4 przedwojennych budynków: trzech will przy ul. Akademickiej oraz kamienicy przy ul. Krasińskiego. Ochroną objęto również część osi założenia pałacowego Branickich - tereny zieleni przy ul. Akademickiej oraz socrealistyczne założenie urbanistyczne - oś pomiędzy Placem Uniwersyteckim przez ul. Marii Skłodowskiej-Curie do Placu Katyńskiego.
