Wskazania do badań genetycznych
Badania genetyczne są coraz szerzej dostępne i odgrywają dużą rolę. Wskazaniem do ich wykonania jest posiadanie w rodzinie co najmniej dwóch przypadków zachorowania na raka piersi lub jajnika licząc do trzech pokoleń wstecz, a także pojawienie się w rodzinie raka piersi lub jajnika przed 50. rokiem życia.
- W grupie podwyższonego ryzyka są również m.in. kobiety, które chorowały wcześniej na raka piesi lub jajnika, u których w rodzinie pojawił się rak prostaty, krtani lub czerniak, u których zdiagnozowano niezłośliwe zmiany w piersiach lub jajnikach, np. torbiele, a także te, które stosują hormonalną terapię zastępczą - mówi Anna Plucik-Mrożek, specjalista chorób wewnętrznych z Medicover Polska.
Co ważne, badania genetyczne prowadzone są nie tylko pod kątem zachorowania na nowotwory. Istnieją mutacje genów, które zwiększają kilkukrotnie ryzyko powstania m.in. zakrzepicy.
Tego typu testy warto również rozważyć, jeśli przyjmujemy doustną antykoncepcję, jesteśmy w ciąży lub ją planujemy, w przeszłości przebyliśmy już epizod zakrzepicy lub mamy żylaki oraz prowadzimy siedzący tryb życia.
DNA a żywienie
Poza tym dobrze jest wiedzieć, że analiza DNA pomaga zoptymalizować nawyki żywieniowe i dobrać aktywność fizyczną.
- Kod genetyczny wpływa na poczucie sytości lub jej braku, występowanie efektu jojo czy reakcję organizmu na tłuszcze nasycone, nienasycone i wielonienasycone oraz węglowodany. Badania pokazują na przykład, że osoby posiadające niekorzystny wariant genu APOA2 szybciej od innych przybierają na wadze w związku z tłuszczami nasyconymi. W przypadku nadmiernego ich spożycia dwukrotnie zwiększa się ryzyko nadwagi w porównaniu z nosicielami powszechnego wariantu genu – wskazuje Anna Plucik-Mrożek.
Specjalistka podkreśla jednocześnie, że posiadanie tak szczegółowej wiedzy o własnym organizmie pozwala na spersonalizowanie podejścia do żywienia – wybranie takiej kombinacji produktów spożywczych, które najlepiej zapewnią potrzebną ilość składników odżywczych. Jednak przed wprowadzeniem istotnych zmian warto ponadto skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu.
Przy czym na rynku dostępnych jest coraz więcej testów genetycznych. Dokonując wyboru, warto zapoznać się z przebiegiem badania, które powinno rozpocząć się od selekcji genów – tak by badane było o udokumentowanym wpływie i dla których istnieje wystarczająca liczba wiarygodnych dowodów i wysokiej jakości badań naukowych. Ponadto sama analiza musi być prowadzona w laboratorium przestrzegającym norm jakości ISO.
dorota.marianska@bialystokonline.pl
