22 lipca. Niegdyś, najważniejsze polskie święto

Fot: wikipedia.org

Narodowe Święto Odrodzenia Polski ustanowiono na pamiątkę podpisania Manifestu PKWN w 1944 r. i odrodzenia Polski po II wojnie światowej. Po raz pierwszy obchodzono je rok po podpisaniu Manifestu PKWN, a zastąpiło przedwojenne Święto Niepodległości 11 listopada. Zniesiono je w 1990 r.

Święto to było dniem wolnym od pracy, a jego główne uroczystości odbywały się na placu Zwycięstwa (obecnie Piłsudskiego) w Warszawie bądź na Stadionie Dziesięciolecia. Na 22 lipca starano się wyznaczać ważne rocznice i wydarzenia. Wtedy uchwalono Konstytucję PRL, otwarto Pałac Kultury i Nauki, zaczęto produkować Fiata 126p, otworzono Trasę Łazienkowską czy Dworzec Centralny w Warszawie. Zdarzało się, że rocznice nie były prawdziwe, np. Jastarnia oficjalnie otrzymała prawa miejskie 22 lipca, w rzeczywistości - 1 stycznia.

Tzw. Manifest Lipcowy był odezwą do narodu polskiego ogłoszoną 22 lipca 1944 w Chełmie. W rzeczywistości został podpisany i zatwierdzony przez Stalina w Moskwie dwa dni wcześniej. Wzywał do walki z okupantem niemieckim, ustanawiał Krajową Radę Narodową jako władzę i odmawiał legitymizacji rządu RP na uchodźstwie. Zapowiadał utworzenie milicji i ukaranie hitlerowców, nacjonalizację ziemi i przemysłu, bezpłatne nauczanie czy repatriację Polaków.

Manifest PKWN był swojego rodzaju początkiem komunizmu w powojennej Polsce.