W czasach, gdy Zamenhof się urodził i żył, Białystok był miastem wielu kultur, narodów i religii. W XIX w. zamieszkiwali tutaj Polacy, Żydzi, Rosjanie, Niemcy, Białorusini, Tatarzy, Litwini.
Twórca języka esperanto w Białymstoku spędził swoje dzieciństwo. Młody Ludwik chciał znaleźć rozwiązanie, by móc unikać konfliktów i niesnasek, spowodowanych problemami nieznajomości obcych języków. Chciał, by ludzie różnych narodowości i wyznań mogli się dogadać. W późniejszych latach przeniósł się do Warszawy. Tam nadal pracował nad językiem. Posługiwał się pseudonimem dr Esperanto (mający nadzieję).
Ludwik Zamenhof stworzył całkiem nowy, uniwersalny język. W 1889 r. rozpoczęto publikacje pierwszego czasopisma "La Esperantisto" w Norymberdze. Powstały także pierwsze kluby zwolenników tego języka.
W 1905 r. w Boulogne-sur-Mer we Francji odbył się I Światowy Kongres Esperanto. Paryż przywitał dr. Esperanto rozświetloną na jego cześć wieżą Eiffla. Ludwik Zamenhof został również odznaczony Orderem Legii Honorowej. Kolejne światowe kongresy umacniały i rozpowszechniały język esperanto na całym świecie.
W 1908 r. roku powstał Światowy Związek Esperantystów. Mogło się wydawać, że idea pokojowego życia, we wspólnocie języka, stworzonego przez Zamenhofa spełni się, jednak niedługo potem, w 1914 r. wybuchła I wojna światowa. To pogrążyło psychicznie dr. Esperanto, który schorowany, zmarł w 1917 r. w Warszawie. Spoczął na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej.
Białystok wciąż pełni bardzo ważną rolę dla miłośników esperanto. Funkcjonuje tutaj Centrum im. L. Zamenhofa, organizowane są Dni Zamenhofa. Esperantyści szacują, że obecnie na świecie jest ponad tysiąc miejsc noszących imię Zamenhofa lub nazwę esperanto. Dokładnie nie wiadomo, ilu jest samych esperantystów, najczęściej podawana jest liczba kilkuset tysięcy osób znających ten język.
anna.kulikowska@bialystokonline.pl
