Zmniejsza się populacja Polski. Podlaskie gminy z najwyższym spadkiem ludności

Fot: Malwina Witkowska

Polska się wyludnia

Jak poinformował Główny Urząd Statystyczny (GUS), w Polsce 31 marca 2021 r. mieszkało dokładnie 38 036 118 osób - 48,3% populacji stanowili mężczyźni, a 51,7% kobiety.

Według ostatecznych wyników Narodowego Spisu Powszechnego 2021 liczba ludności zmniejszyła się o 475 706, tj. o 1,2% w porównaniu do wyników z 2011 r. Populacja kobiet uległa zmniejszeniu o 220 730 (tj. 1,1%), a mężczyzn – o 254 976 (tj. 1,4%).

Największym województwem pod względem liczby ludności w 2021 r. jest nadal województwo mazowieckie liczące 5 514 699 mieszkańców, co stanowi 14,5% ogółu ludności kraju. Kolejnym pod względem liczby ludności jest województwo śląskie liczące 4 402 950 osób, co stanowi 11,6% ogółu ludności kraju.

Z kolei najmniejszymi województwami są: opolskie liczące 954 133 mieszkańców, co stanowi 2,5% całej ludności kraju oraz lubuskie z liczbą ludności 991 213.

Ubytek ludności na ścianie wschodniej

Spośród 2 477 gmin funkcjonujących w Polsce w 2021 r. spadek liczby ludności w stosunku do wyników NSP 2011 miał miejsce w 1 776 gminach, w tym w 1 181 gminach ubytek ludności wyniósł powyżej 5%, a w 397 powyżej 10%.

Większość gmin, które odnotowały duży spadek liczby ludności (powyżej 10%) znajduje się na terenach tzw. "ściany wschodniej". Szczególna koncentracja tego typu gmin ma miejsce w województwie podlaskim (stanowią one blisko połowę gmin - aż 48% w województwie), w południowej części województwa lubelskiego, obszarach przy granicy z Rosją, wschodniej części Pomorza Zachodniego oraz terenach górskich w południowej części kraju.

Wśród gmin o najwyższym spadku ludności dominują te położone w województwie podlaskim. Sześć spośród dziesięciu gmin o najwyższym spadku ludności w 2021 r. w porównaniu z 2011 r. znajduje się właśnie w naszym województwie. Są nimi gminy:
- Dubicze Cerkiewne - pow. hajnowski - ubytek ludności -21,7%;
- Czyże - pow. hajnowski - ubytek ludności -20,2%.
- Nowy Dwór - pow. sokólski - ubytek ludności -20,1%;
- Kleszczele - pow. hajnowski - ubytek ludności -20%;
- Czeremcha - pow. hajnowski - ubytek ludności -19,9%;
- Milejczyce - pow. siemiatycki - ubytek ludności -19,5%.

Białystok odnotował niewielki przyrost

W 2021 r. ludność miejska stanowiła 59,8% ogółu ludności, na wsi mieszkało 40,2% (w 2011 r. było to odpowiednio – 60,8% i 39,2%). Największym przyrostem ludności charakteryzują się przede wszystkim gminy położone w bezpośrednim sąsiedztwie największych ośrodków miejskich, co wynika z siły przyciągania wielkich aglomeracji jako atrakcyjnych rynków pracy.

- Warto zauważyć, że większość głównych ośrodków miejskich odnotowuje spadek populacji. Spośród 37 miast liczących powyżej 100 tys. mieszkańców, jedynie w 8 wystąpił wzrost liczby ludności, wśród nich są miasta wojewódzkie: Zielona Góra, Warszawa, Rzeszów, Wrocław, Kraków, Gdańsk, Opole i Białystok. Pozostałe miasta wojewódzkie odnotowały ubytki, największe w Katowicach i Łodzi (ubytek około 8%), następnie Kielce i Bydgoszcz - informuje GUS.

W Białymstoku w 2011 r. ludność wynosiła 293 998, a 10 lat później było to już 294 242. W związku z tym przyrost jest na poziomie 0,1%.

Porównanie wyników spisów z 2011 i 2021 r. pokazuje również szybki proces starzenia się ludności, który ma miejsce obecnie w Polsce. W 2011 r. odsetek osób w wieku 65 i więcej lat był wyższy niż 20% w zaledwie 51. gminach. Gminy te były położone przede wszystkim w województwie podlaskim oraz lubelskim. W 2021 r. liczba gmin z udziałem osób starszych przekraczającym 20% wzrosła dziesięciokrotnie, stanowiły one już ponad 1/5 wszystkich gmin w Polsce.

Liczba mieszkań i budynków stale rośnie

Zgodnie z wynikami NSP 2021 na terenie kraju usytuowanych było 15 227 927 mieszkań. W porównaniu z 2011 r. ich liczba zwiększyła się o 1 732 550 mieszkań, czyli o 12,8%. Mieszkania zlokalizowane były w 6 806 910 budynków, a ich liczba w analizowanym okresie wzrosła o 12,6%.

W miastach dynamika przyrostu liczby mieszkań i budynków była wyższa niż na terenach wiejskich. W przypadku mieszkań w miastach liczba wzrosła o 13,4% i wyniosła 10 328 591 mieszkań, podczas gdy na wsiach o 11,6% i wyniosła 4 899 336 mieszkań. Liczba budynków w miastach wzrosła w analizowanych okresie o 13,3% - wyniosła 2 588 525 budynków. Na obszarach wiejskich liczba budynków wzrosła o 12,1%, czyli do 4 218 355 budynków.

W okresie 2011–2021 największy przyrost mieszkań odnotowano w województwach: pomorskim (19,8%) i małopolskim (19,3%), a także w województwach: wielkopolskim, dolnośląskim i mazowieckim – o ponad 17%. Najmniej mieszkań natomiast przybyło w województwach: opolskim (4,9%), świętokrzyskim (6,3%), łódzkim (6,6%) oraz śląskim (6,9%).

Jednocześnie w okresie międzyspisowym największy przyrost budynków z mieszkaniami odnotowano w województwach: pomorskim (20,7%), dolnośląskim (19,3%) i wielkopolskim (17,8%). W odniesieniu do istniejącego zasobu najmniej budynków przybyło w województwach: lubelskim (4,8%), świętokrzyskim (5,8%), opolskim (6,2%) oraz podlaskim (6,4%).

Największy spadek liczby mieszkań był powiązany przede wszystkim ze spadkiem ludności zamieszkującej obszary gmin. Przykładem jest gmina Milejczyce z pow. siemiatyckiego, gdzie zanotowano ubytek mieszkań wynoszący -13,1%.