Zmiany klimatu są nieuchronne. Jak Białystok się do nich przygotuje?

Fot: MZ

W grudniu zeszłego roku zakończyły się prace nad opracowaniem "Planu adaptacji Miasta Białystok do zmian klimatu do roku 2030". Stolica województwa podlaskiego jest jednym z 44 miast, które zostały objęte projektem "Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców" koordynowanego przez Ministerstwo Środowiska. Program jest finansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności oraz budżetu państwa. Jego celem jest pomoc w przystosowaniu się do obecnych i prognozowanych zmian klimatu.

Posiadanie takiego planu jest także istotne przy ubieganiu się o dotacje unijne przeznaczone na przedsięwzięcia związane ze zmianami klimatycznymi. W I kwartale 2019 r. dokument MPA dla Białegostoku ma zostać oficjalnie przekazany miastu przez Ministerstwo Środowiska, które zamówiło to opracowanie.

Jest to ponad 70-stronicowy dokument, który można znaleźć na stronie miasta. Przygotowywano go prawie przez dwa lata i można znaleźć w nim szereg informacji. Przytaczanie ich wszystkich nie miałoby sensu, ponieważ każdy, kto będzie chciał, może do dokumentu zajrzeć. My przyjrzeliśmy się celom, jakie w MPA dla Białegostoku wyróżniono i co się pod nimi kryje.

Celem nadrzędnym planu jest "podniesienie potencjału adaptacyjnego miasta Białystok zapewniającego wdrażanie zrównoważonego rozwoju i osiągniecie wysokiej jakości życia".

Jest to bardzo ogólnikowe i może oznaczać wiele, ale celem nadrzędnym, a raczej drogą do jego osiągnięcia, jest realizacja celów strategicznych, których jest 6:

- utworzenie Systemu Wspomagania Decyzji – przede wszystkim chodzi tu o stworzenie systemów, dzięki którym mieszkańcy mogliby otrzymywać szybko informacje na temat zbliżających się zagrożeń pogodowych, ale też zaktualizowanie istniejących planów zarządzania kryzysowego, aby służby mogły sprawniej działać podczas niekorzystnych zjawisk,

- utworzenie Centrum Edukacji na Rzecz Adaptacji do Zmian Klimatu - żeby skutecznie działać na rzecz przystosowania miasta do zmieniających się warunków, potrzebna jest świadomość jego społeczeństwa oraz osób decydujących o jego rozwoju. Dlatego przewidziane są m.in. badania świadomości społecznej w zakresie zamian klimatu i adaptacji do zmian klimatu, co pozwoli określić zarówno potrzeby edukacyjne, jak i informacyjne, z uwzględnieniem potrzeb rożnych grup. A co za tym idzie - dążyć do zwiększenia świadomości społecznej na temat zmian klimatu,

- wzmocnienie potencjału służb – przede wszystkim doposażenie służb, a także Centrum Zarządzania Kryzysowego pod kątem technicznym i infrastrukturalnym oraz działania na rzecz polepszenia współpracy między poszczególnymi ciałami,

- adaptacja do zagrożeń termicznych - zagrożenia termiczne, czyli bardzo wysokie temperatury, należą do jednych z kluczowych zagrożeń klimatycznych. Tutaj istotne będzie zapewnianie prawidłowego funkcjonowania zielonej i błękitnej (wodnej) infrastruktury pełniącej funkcje społeczne oraz odpowiedniego przewietrzania miasta. Zagrożenia termiczne są szczególnie związane z długimi okresami bezopadowymi oraz występowaniem wysokich temperatur. Dlatego wymagają podjęcia działań mających na celu inwentaryzację systemu zaopatrzenia w wodę i optymalizację jej zużycia. Inna sprawa to przygotowanie infrastruktury sektora ciepłowniczego i energetycznego na występowanie długich okresów wysokich temperatur, które mogą na niego wpływać bardzo niekorzystnie,

- adaptacja do zagrożeń związanych z opadem i powodziami/podtopieniami – z tymi problemami białostoczanie już niestety się spotkali. Przeciwdziałać im można dzięki pozostawieniu naturalnych terenów zalewowych, a także ochronie prawnej terenów zieleni, wód powierzchniowych, mokradeł i torfowisk. Istotne będzie też wprowadzenie odpowiednich rozwiązań technicznych i technologicznych w zakresie kanalizacji, zbiorników retencyjnych, zabezpieczania obiektów użyteczności publicznej czy meandryzacja rzeki Białej,

- uwzględnienie zmian klimatu w planowaniu przestrzennym – bez ładu urbanistycznego i odpowiedniego kształtowania struktury przestrzennej miasta realizacja wszystkich powyższych celów właściwie nie ma sensu.