Przemoc w różnych aspektach
Przemoc wobec starszych osób jest problemem uniwersalnym. Dochodzi do niej niezależnie od statusu społecznego czy materialnego rodzin, może zdarzyć się w każdym środowisku.
Agresja tego rodzaju przybiera także różne wymiary: fizyczny (popychanie, policzkowanie, duszenie, bicie, wykręcanie rąk, rzucanie przedmiotami, karmienie z użyciem siły, stosowanie środków uspokajających), psychiczny (wyśmiewanie, krzyki, obelgi i groźby, zastraszanie umieszczeniem w "domu starców", wmawianie choroby psychicznej, kontrolowanie i ograniczanie kontaktów z innymi osobami, domaganie się posłuszeństwa, wyzywanie), ekonomiczny (odbieranie renty/emerytury, zmuszanie do zaciągania kredytów, przywłaszczenie mienia, zmuszanie do przepisania majątku, spadku, zmiany testamentu), seksualny (zmuszanie do obcowania płciowego lub niechcianych zachowań seksualnych, gwałt, molestowanie, wymuszanie seksu z osobami trzecimi czy krytyka zachowań seksualnych).
Poza tym do przemocy w odniesieniu do starszych osób można zaliczyć też zaniedbanie, czyli niedostarczanie jedzenia, odzieży, pozostawianie bez opieki, nieudzielanie koniecznej pomocy, ograniczanie snu i pożywienia, niezaspakajanie podstawowych potrzeb.
Policja podkreśla, że poszczególne formy agresji wzajemnie się przenikają. Czasami poszczególne zachowanie trudno zakwalifikować tylko do jednej kategorii. Mogą występować tylko niektóre z wymienionych form, lub tylko pewne zachowania. Ponadto często brak jest śladów przemocy, co nie świadczy, iż przemocy nie ma.
Co ważne, każdy przejaw przemocy jest zabroniony przez polskie prawo.
Co można zrobić?
Specjaliści podkreślają, że 1/3 osób starszych doświadczających przemocy zaprzecza jej istnieniu. Krzywdzeni nie zgłaszają takich faktów, ponieważ są przekonani o bezskuteczności ścigania, obawiają się też odwetu. Ofiary nadużyć boją się też umieszczania w domach opieki, wstydzą się postępowania swoich oprawców, jeśli są oni członkami rodziny oraz brakuje im wewnętrznej, psychicznej determinacji, by zgłosić to, co się dzieje.
Warto wiedzieć, że osoby, które doświadczają przemocy bądź są jej świadkiem, mogą anonimowo (telefonicznie lub pisemnie) powiadomić policję (nr 112), prokuraturę, sąd rodzinny, opiekę społeczną. Funkcjonują też Niebieska linia (nr 801 120 002, niebieskalinia@niebieskalinia.info) oraz Telefon Zaufania dla ludzi starszych Stowarzyszenia "mali bracia Ubogich" (nr tel. 22 635 09 54).
dorota.marianska@bialystokonline.pl