Janina Kurkowska-Spychajowa urodziła się 8 lutego 1901 r. w Starosielcach, dziś stanowiących część Białegostoku. W młodości uprawiała m.in. szermierkę, pływanie, wioślarstwo, tenis, siatkówkę, koszykówkę i strzelanie z broni, lecz ostatecznie jej sercem zawładnęła inna dyscyplina – łucznictwo, które zaczęła trenować w wieku 25 lat.
W 1930 r. po raz pierwszy zdobyła mistrzostwo Polski. Na rozegranych we Lwowie w 1931 r. pierwszych mistrzostwach świata wywalczyła aż trzy złote medale w konkurencjach indywidualnych. Odnosiła regularne sukcesy na mistrzostwach świata, narodowych zawodach o mistrzostwo Polski i turniejach lokalnych. Najważniejsze z nich to zwycięstwa w wieloboju łuczniczym na Mistrzostwach Świata w Londynie, Båstad, Pradze i Oslo. Najbardziej utytułowana z Polek zdobyła przed wojną 19 tytułów indywidualnej mistrzyni kraju, w tym pięć w wieloboju i dwa w trójboju długodystansowym. Wielokrotnie ustanawiała rekordy globu. Na rozegranych w 1947 r. mistrzostwach świata w Pradze zdobyła dziewięć złotych medali. W latach 1946–1950 była działaczką Polskiego Związku Łucznictwa. Swoje ostatnie medale w mistrzostwach świata zdobyła w 1955 r. w Helsinkach.
Gdy w 1939 r. zaistniała historyczna potrzeba, oddała swoje bezcenne trofea na rzecz Funduszu Obrony Narodowej. W 1944 r. została wywieziona na roboty przymusowe do III Rzeszy, gdzie pracowała w kamieniołomach. Po wojnie wróciła do zrujnowanej Warszawy i uprawiania ukochanego sportu. Trenowała w Szwecji łącząc to z pracą w polskim poselstwie w Sztokholmie. Czynne uprawianie sportu zakończyła w 1957 r.
Janina Kurkowska-Spychajowa była zawodniczką sławną i podziwianą, osobą otaczaną w środowisku ogromnym szacunkiem, niemal kultem. Zasłużenie trafiła na listę najlepszych zawodniczek i szkoleniowców w historii polskiego łucznictwa.
Zmarła w Szwecji 6 czerwca 1979 r., pozostawiając po sobie pokaźną spuściznę – puchary, medale i dyplomy, które przekazała Muzeum Sportu.
Dzięki decyzji białostockich radnych wybitna łuczniczka zostanie upamiętniona nieopodal miejsca swoich narodzin. Imię Janiny Kurkowskiej-Spychajowej będzie nosił park położony na osiedlu Starosielca. Chodzi o teren wzdłuż ul. Szkolnej objęty ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i przeznaczony pod funkcję sportowo-rekreacyjną wraz z usługami i urządzeniami towarzyszącymi oraz zieleń miejską.
ewelina.s@bialystokonline.pl
