Wniosek o wprowadzenie stanu wyjątkowego
- Sytuacja na granicy z Białorusią jest cały czas kryzysowa, jest cały czas napięta, a to z podstawowego względu, że reżim Łukaszenki postanowił poprzez przetransportowanie na terytorium Białorusi ludzi głównie z Iraku, wypchnąć tych ludzi na terytorium Polski, Litwy, Łotwy po to, żeby wprowadzić element destabilizujący na terytorium naszych krajów - mówił premier Mateusz Morawiecki.
W związku z kryzysem na granicy w rządzie zapadły ważne decyzje.
- Rada Ministrów dzisiaj postanowiła wystąpić do pana prezydenta o wprowadzenie stanu wyjątkowego na okres 30 dni w przygranicznym pasie, czyli na części województwa podlaskiego i części województwa lubelskiego - dodał.
Jak mówił Mateusz Morawiecki stan wyjątkowy oznacza, że wyłączony tam będzie katalog możliwych działań, związanych z normalnym funkcjonowaniem, co ma pozwolić lepiej uszczelniać granicę.
- Dzięki temu będziemy mogli lepiej zapewnić jakość szczelności naszej granicy i po prostu zapobiegać tym agresywnym działaniom, prowokacjom, które są cały czas prowadzone i nasilane ze strony reżimu Łukaszenki - ma nadzieję szef rządu.
Dodał przy tym, że podobne regulacje dotyczące stanu wyjątkowego wprowadziły już Litwa i Łotwa.
Obejmie 115 podlaskich miejscowości
Więcej szczegółów dotyczących planowanych ograniczeń podał minister spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Kamiński.
- Pas będzie obejmował 115 miejscowości w województwie podlaskim i 68 miejscowości w województwie lubelskim - informował.
Początkowo Kancelaria Prezesa Rady Ministrów zaprezentowała mapę, wg której stan wyjątkowy objąć miałby m.in. Białystok. W opublikowanym około godzinę po konferencji prasowej wykazie miejscowości Białystok się jednak nie znalazł, a powiat białostocki tylko częściowo (zobacz: Gdzie dokładnie będzie obowiązywał stan wyjątkowy? LISTA).
Jak zapowiedział Kamiński, jeśli prezydent uzna, że okoliczności wprowadzenia stanu wyjątkowego są zasadne i złoży podpis, to restrykcje będą obowiązywać natychmiast. Wtedy też wyjdą szczegółowe rozporządzenia bardzo precyzyjnie określające obostrzenia wprowadzone na mocy tych przepisów.
Jakie będą ograniczenia?
- Chcę uspokoić mieszkańców miejscowości nadgranicznych - restrykcje w najmniejszym stopniu nie będą ingerowały w wasze życie zawodowe, w możliwość swobodnego wykonywania działalności, chociażby rolniczej na tych terenach. W minimalnym stopniu restrykcje będą dotyczyły mieszkańców tych miejscowości, ale wprowadzą one istotne ograniczenia dla osób z zewnątrz, dla osób obcych na tym terenie, które chciałyby się przemieszczać w tych miejscowościach. Straż graniczna, wojsko polskie i policja, które będą pilnowały porządku w pasie przygranicznym muszą mieć instrumenty efektywnego działania: żadnych wycieczek, żadnych happeningów, żadnych manifestacji w tym pasie granicznym nie będzie można organizować - dodawał.
Jak poinformowała wstępnie kancelaria premiera, na obszarze objętym stanem wyjątkowym:
- zawiesza się prawo do organizowania i przeprowadzania zgromadzeń, imprez masowych oraz prowadzonych w ramach działalności kulturalnej imprez artystycznych i rozrywkowych, niebędących imprezami masowymi;
- wprowadza się obowiązek posiadania przy sobie dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość przez osoby, które ukończyły 18 lat, przebywające w miejscach publicznych, a w przypadku osób uczących się, które nie ukończyły 18 lat – legitymacji szkolnej;
- wprowadza się ograniczenie prawa posiadania broni palnej, amunicji i materiałów wybuchowych oraz innych rodzajów broni poprzez wprowadzenie zakazu ich noszenia, w związku z ochroną granicy państwowej oraz zapobieganiem i przeciwdziałaniem nielegalnej migracji.
Szczegółowy katalog zostanie przedstawiony w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej.
Uchodźcy przewożeni przez Łukaszenkę
Kamiński zaznaczył też, że główną grupą uchodźców, którzy znaleźli się na granicy Polski z Białorusią to są obywatele Iraku. Polskie służby odnotowały około 40 lotów z Bagdadu do Mińska (przewieziono około 10 tys. Irakijczyków). W ostatnim czasie reżim Łukaszenki rozpoczął regularne loty z Libanu - jest tam ogromna liczba uchodźców, głównie syryjskich.
- 10 września rozpoczyna się aktywna faza manewrów wojskowych armii rosyjskiej. One będą miały swój element na Białorusi. Musimy liczyć się z różnego typu prowokacjami. Chodzi o bezpieczeństwo naszych mieszkańców - dodał.
Przy tym uznał za "skandaliczne" działania takie, jak ostatnie próby zniszczenia płotu granicznego.
W sierpniu około tys. osób próbowało dostać się nielegalnie do RP przez granicę polsko-białoruską.
Czym jest stan wyjątkowy?
Jak mówił minister Kamiński, jeśli stan wyjątkowy zostanie wprowadzony, będzie to pierwsza taka sytuacja w demokratycznej Polsce (Kamiński podczas konferencji kilkukrotnie przejęzyczał się mówiąc o "stanie wojennym").
Wg prawa polskiego stan wyjątkowy nie może być dłuższy niż 90 dni. Jego przedłużenie możliwe jest tylko raz, za zgodą Sejmu na czas nie dłuższy niż 60 dni, co oznacza, że łącznie może on trwać przez 150 dni.
Wprowadzenie stanów nadzwyczajnych (w Polsce są ich 3 rodzaje: stan wojenny, stan wyjątkowy i stan klęski żywiołowej) jest możliwe w sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające.
ewelina.s@bialystokonline.pl
