- Na niewielkim wzniesieniu, położonym tuż nad rzeką Narew, przebadaliśmy pozostałości XVI-wiecznej świątyni – relacjonuje Dariusz Krasnodębski z IAiE PAN.
Bodźcem do przeprowadzenia przez archeologów prac wykopaliskowych w tym miejscu były niejednoznaczne informacje mówiące o najstarszym suraskim kościele parafialnym, który na polecenie władz miał zostać w ciągu jednej nocy rozebrany i przeniesiony na miejsce obecnej świątyni parafialnej stojącej przy rynku. Okazało się, że na uroczysku istniały dwie budowle. Z pierwszej z nich, na powierzchni pozostało ziemne wzniesienie o wysokości dochodzącej do 1 m i wymiarach ok. 30 m x 20 m.
- Wydaje się nam, że w tym miejscu stał właśnie ów drewniany kościół, który rozebrano i przeniesiono w inne miejsce. Pozostały z niego zniszczone fragmenty fundamentów kamiennych oraz właśnie gwoździe, wyjęte z szalujących ściany belek – sądzi Krasnodębski.
Obok reliktów świątyni badacze natrafili na fragment zniszczonej ceglanej krypty, obok której spoczywał szkielet ludzki.
Kilkadziesiąt metrów dalej na wschód od domniemanych pozostałości kościoła archeolodzy natknęli się na kolejne konstrukcje. W gruzowisku znaleziono średniowieczne cegły, kilkadziesiąt fragmentów glinianych kafli piecowych, w tym pięknie zdobione. Po usunięciu gruzu archeologom ukazała się gliniana posadzka, ułożona z wypalonych płytek oraz półkolista konstrukcja zbudowana z cegieł. Kilka metrów dalej natrafiono na narożnik ceglanego fundamentu. Jak przypuszczają archeolodzy, być może była to niewielka kaplica oraz budynek mieszkalny - obie konstrukcje posiadały cechy obronne.
Zdaniem naukowców, przybytek może wiązać się z przejęciem tych ziem na początku XV w. przez Wielkiego Księcia Witolda. Być może po zdobyciu i spaleniu przez Krzyżaków w 1392 r. suraskiego zamku, litewski władca nie chciał budować swojej siedziby i świątyni w miejscu świeżego jeszcze pogorzeliska.
Tegoroczne wykopaliska przeprowadzono w czerwcu i lipcu. Działania w Surażu zapoczątkowano w ubiegłym roku badaniami na terenie grodziska, tzw. Górze Królowej Bony. Przyniosły one odkrycie umocnień pochodzących z X-XVII wieku.
źródło: PAP Nauka w Polsce
ewelina.s@bialystokonline.pl
