Wiadomości

Lucy Lisowska, prezes Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska–Izrael opowie dziś o zagładzie miejscowej społeczności żydowskiej. Spotkanie w Galerii im. Sleńdzińskich przy ul. Waryńskiego 24a, w dawnym domu modlitwy Cytronów.

"Byliśmy, jesteśmy, będziemy" - pod takim hasłem odbywać się będą w Operze i Filharmonii Podlaskiej interaktywne zajęcia edukacyjne poświęcone życiu i zagładzie białostockich Żydów w czasie II wojny światowej.

O 70. rocznicy wybuchu powstania w getcie białostockim, drugim takim zrywie po powstaniu Żydów warszawskich, przypomniały wczoraj w południe alarmowe syreny. Główne uroczystości odbyły się pod Pomnikiem Bohaterów Getta na placu im. Mordechaja Tenenbauma.

16 sierpnia 1943 r. wybuchło powstanie w getcie białostockim. Główne rocznicowe obchody organizowane są pod Pomnikiem Bohaterów Getta. Dziś i jutro nie zabraknie też wydarzeń kulturalnych.

Kilkuset Żydów stawiło opór kilku tysiącom świetnie uzbrojonych Niemców. W nocy z 15 na 16 sierpnia 1943 r. wybuchło powstanie w getcie białostockim. Główne rocznicowe obchody organizowane są pod Pomnikiem Bohaterów Getta. Jednak placówki kulturalne przygotowały też szereg wydarzeń towarzyszących.

Niemcy wybierali obrazy słynnych malarzy europejskich, zaś żydowscy artyści wykonywali kopie owych arcydzieł. Na terenie białostockiego getta działała jedyna w swoim rodzaju pracownia kopistów. Jeden z najciekawszych rozdziałów historii miasta przypomni wystawa w Galerii im. Sleńdzińskich.

Archiwalne zdjęcia, przedmioty znalezione w centrum miasta, relikty przeszłości wykopane z ziemi. W Ratuszu otwarto niezwykłą wystawę "Byliśmy tu", która dokumentuje historię białostockich Żydów. Wernisaż przyciągnął tłumy.

To będzie ważne wydarzenie. Wystawa "Byliśmy tu" dokumentuje historię Żydów białostockich żyjących w okresie XX-lecia międzywojennego, Zagładę w czasie II wojny światowej, a także powojenną spuściznę materialną. Wernisaż w najbliższy piątek.

Koncerty, warsztaty kuchni żydowskiej, tańców, plastyczne, pokaz filmu, konferencja naukowa poświęcona Żydom wschodniej Polski. W sobotę, 15 czerwca rozpocznie się Festiwal Kultury Żydowskiej "Zachor - Kolor i Dźwięk".

Cykl wykładów w CLZ dotyczy problematyki żydowskiej w kinie współczesnym - polskim i światowym. Oprócz analizy tematycznej i stylistycznej wybranych filmów, znajdą się w nim odwołania do refleksji kulturowej podejmującej kwestię tożsamości - jej kształtowania oraz kinowej reprezentacji. Jutro o godz. 18 wykład wygłosi prof. Alicja Kisielewska.

Wykład poświęcony portretom Polaków oraz Żydów w kinie polskim i niemieckim po 1989 roku wygłosi Ewa Fiuk, doktor nauk humanistycznych, filmoznawczyni, członkini Towarzystwa Polsko-Niemieckiego w Krakowie.

Od czwartku, 18 października Centrum im. Ludwika Zamenhofa zaprasza na cykl wykładów "Polacy i Żydzi". Pierwszy poświęcony będzie filmowym obrazom żydowskich miasteczek.

Muzeum w Tykocinie, oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, zorganizowało spotkanie upamiętniające 67. rocznicę wywózki mieszkańców nadnarwiańskiego miasteczka do obozów koncentracyjnych.

"Haverim - Przyjaciele" - to już czwarte takie spotkanie w Knyszynie. W ich trakcie młodzież z Polski i Izraela nawzajem poznaje swoją kulturę, nawiązuje znajomości, ale też kultywuje pamięć o polskich Żydach. Teraz wspólnie uporządkowała część knyszyńskiego kirkutu, jednego z najcenniejszych w Polsce.

Goście z Centrum Badań nad Zagładą Żydów - Barbara Engelking, autorka książki "Jest taki piękny słoneczny dzień..." i Jan Grabowski, autor książki "Judenjagd" odwiedzą dziś Centrum im. L. Zamenhofa.

Chcesz się nauczyć żydowskich tańców, wycinanek, poznać żydowską kuchnię i tradycję oraz pobawić się przy klezmerskich brzmieniach? To świetnie się składa, bowiem już jutro ruszają Dni Kultury Żydowskiej. Potrwają do 5 września.

W środę (25.08) mija 69 lat od jednego z najtragiczniejszych wydarzeń w historii Tykocina - bestialskiego mordu około 2 tysięcy osób narodowości żydowskiej.

Koncerty, wystawy, festiwal filmów jidysz, wykłady. W niedzielę, 13 czerwca rozpoczyna się Festiwal Kultury Żydowskiej "Zachor - kolor i dźwięk". Tegoroczna, trzecia edycja festiwalu jest poświęcona ostatniemu rabinowi Białegostoku Gedalii Rozenmanowi oraz znanemu białostockiemu malarzowi Izaakowi Celnikierowi.

"W Białymstoku, wśród drobnych sklepikarzy żydowskich, istniał zwyczaj, że należało pierwszemu klientowi koniecznie coś sprzedać, bo to dobrze rokowało na cały dzień. Wykorzystywała to moja babcia Rozalia. Przyjeżdżała do swojego syna (mojego ojca), który przebywał w domu dziecka u braciszków zakonnych. Wczesnym rankiem, zabierała go pod żydowski sklepik z odzieżą czekając na otwarcie. W ten sposób biednej wdowie udawało się tanio kupić ubranie dla syna." - to fragment wspomnienia Juliusza Batury, które zamieścił na stronie www.tesknie.com.

- Ten reportaż powstał w ciągu kilku godzin, gdy około stu Chasydów przyjechało do Aleksandrowa Łódzkiego modlić się w rocznicę śmierci cadyka. Wierzą oni, że w tym dniu otwiera się niebo i wszystkie modlitwy płyną do samego Boga - mówił Marek Szybka, autor wystawy "Kiedy otwiera się niebo... Chasydzi" podczas piątkowego wernisażu.

W październiku 2006 roku, z okazji 63. rocznicy śmierci cadyka Izaaka Menachema Mendela Danzigera, do Aleksandrowa Łódzkiego przyjechało 100 chasydów z całego świata. Żydzi wierzą, że w takim dniu otwiera się brama do nieba i wszystkie prośby idą prosto do Boga.

"Przed wojną Kielce liczyły 54 tysiące mieszkańców, z czego 18 tysięcy stanowili Żydzi. Innymi słowy: w każdej grupie społecznej co trzeci kielczanin był Żydem. Gdzieś w śródmieściu, na futrynie drzwi zobaczyć można skośny ślad mezuzy, zamalowany kilkoma warstwami farby olejnej. (...) To tylko ślady. Świat żydowskich Kielc przeminął bezpowrotnie. Ale nie może zaginąć pamięć. " - czytamy na okładce książki - katalogu "Przewodnik po żydowskich Kielcach. Śladami cieni" Marka Maciągowskiego.

Taki tytuł nosi publikacja pod redakcją Katarzyny Niziołek i Radosława Poczykowskiego, podsumowująca projekt "Szlak Dziedzictwa Żydowskiego w Białymstoku. Jej promocja odbędzie się we wtorek, 12 stycznia w Centrum im. Ludwika Zamenhofa o godz. 18.

Anna Janina Kloza, polonistka, od lat szerząca wiedzę na temat społeczności żydowskiej, wygłosi wykład dotyczący świąt i obyczajów w kulturze żydowskiej. Wstęp wolny.

Handel na wileńskiej ulicy zapałkami lub tuzinem zardzewiałych gwoździ, krakowscy uliczni artyści, warszawscy Żydzi w odświętnych chałatach, białostocka ulica Zamenhofa pełna mięsnych sklepów, żebracy czekający na jałmużnę pod Starą Synagogą we Lwowie.