Prawosławni, a także wierni innych obrządków wschodnich, w tym grekokatolicy i staroobrzędowcy, obchodzą w dniach 6-8 stycznia święta Bożego Narodzenia.
Wigilia rozpoczyna się od modlitwy i dzielenia prosforą, czyli swoistym chlebem używanym w Kościele wschodnim do konsekracji i komunii. W nocy wielu wiernych uda się na kilkugodzinne, świąteczne nabożeństwa. W cerkwi nie ma żłóbka. Wierni adorują ikonę Bożego Narodzenia, w której jest opowiedziana cała historia święta. Ikona jest wystawiana zawsze na środek świątyni, w której stoją przystrojone choinki.
Po nocnych nabożeństwach wierni spotykają się w domu, w rodzinnym gronie, by wspólnie biesiadować. W cerkwi sprawuje się bardzo podniosłe nabożeństwo - nieszpory bożonarodzeniowe.
Na Podlasiu pierwszego dnia świąt rozpoczyna się kolędowanie - grupy młodzieży prawosławnej wchodzą z gwiazdą do domów lub śpiewają pod oknami. Kiedyś dostawali od gospodarzy bułki (piroh), chleb, a nawet mięso. Teraz najczęściej są to pieniądze. W miastach prawosławni z dużą - nieraz o średnicy do dwóch metrów - gwiazdą śpiewają przed blokiem, a mieszkańcy przeważnie wychodzą do nich z datkami. Wyznawcy prawosławia chodzą także z szopką, zwaną betlejką.
Przypomnienie objawień
6 stycznia to ważna data także w Kościele katolickim, w którym tego dnia obchodzi się Święto Trzech Króli (nazywane również Objawieniem Pańskim). Treścią święta są trzy wydarzenia, w których Bóg w szczególny sposób objawił się światu w Chrystusie: pokłon Mędrców ze Wschodu, który oddali oni nowo narodzonemu Chrystusowi w Betlejem, chrzest Chrystusa w Jordanie oraz cud w Kanie Galilejskiej.
Od XVIII wieku upowszechnił się także zwyczaj święcenia kredy, którą pisze się na drzwiach wejściowych litery: C†M†B lub K+M+B oraz datę bieżącego roku. Litery te są skrótem od łacińskiego życzenia Christus Mansionem Benedicat (Niech Chrystus błogosławi temu domowi), nie jak zaś wiele osób myśli od imion mędrców Kacper, Melchior i Baltazar.
Cuda, cuda ogłaszają!
W wielu polskich miastach tego dnia odbywają się Orszaki Trzech Króli. Także w Białymstoku, w tym roku już po raz 8., ulicami miasta przejdzie takich pochód.
Scenariusz tego plenerowego wydarzenia jest oparty na ewangelicznym przekazie – mędrcy ze Wschodu wyruszają za Betlejemską Gwiazdą, by dotrzeć do ubogiej szopy, w której narodził się Chrystus, i oddać mu pokłon.
Hasło Orszaku Trzech Króli 2020 jest fragmentem refrenu utworu "Dzisiaj w Betlejem" - "Cuda, cuda ogłaszają!" - jednej z najczęściej śpiewanych polskich kolęd. W tym roku zostaną bowiem przypomniane polskie kolędy od najstarszych do współczesnych.
Orszak rozpocznie się mszą świętą w archikatedrze białostockiej pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny o godz. 11.00, następnie mieszkańcy Białegostoku spotkają się o godz. 12.00 na dziedzińcu Pałacu Branickich, by po wspólnym odmówieniu modlitwy Anioł Pański wyruszyć wraz z Królami za Gwiazdą. Pierwszym przystankiem w ich drodze będzie scena Gospoda, umiejscowiona przy Galerii im. Sleńdzińskich. Kolejna scena – Pasterze – będzie ustawiona przed Kinem Forum. Trzej Mędrcy wraz ze swoimi Orszakami zawitają na Dworze Heroda na placu Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Na Rynku Kościuszki uczestnicy wezmą udział w Walce Dobra ze Złem, a potem przejdą przez Bramę Anielską przy Astorii, która będzie prowadziła do Stajenki z Nowo narodzonym Chrystusem przy archikatedrze białostockiej. Po Orszaku Trzech Króli odbędzie się wspólne kolędowanie przed katedrą.
Czytaj też: Trzej Królowie odwiedzą Białystok. Auta i autobusy będą musiały im ustąpić
mateusz.nowowiejski@bialystokonline.pl
