W Grabówce, nieopodal Supraśla, obecnie trwają prace związane z kompleksową rewaloryzacją miejsca pamięci. Jak przekazał Urząd Miejski w Supraślu, aktualnie obecnie realizowane są prace wykończeniowe. Dronowe ujęcia pokazują nowe ścieżki dla pieszych oraz zainstalowane przy nich oświetlenie. Na ścianie upamiętniającej ofiary zbrodni wykonano również ślady po kulach. W przyszłości planuje się podświetlenie ściany w biało-czerwonych barwach.
Grabówka jest uważana przez historyków za miejsce największej zbrodni hitlerowskiej na terenie Ziemi Białostockiej. W latach 1941-1944 żandarmi i esesmani rozstrzelali tam około 16 tys. osób, wśród których byli Polacy, Białorusini, Żydzi oraz jeńcy sowieccy. Ostatnie egzekucje miały miejsce w czerwcu 1944 r. Po wojnie, podczas prac ekshumacyjnych, odkryto w Grabówce 17 zbiorowych mogił, które tworzą trzy odrębne cmentarze. Wśród ofiar tych zbrodni zidentyfikowano również żołnierzy Armii Krajowej, którzy prawdopodobnie zostali zamordowani po wojnie przez komunistyczną bezpiekę.
Co roku, w połowie czerwca mieszkańcy Białegostoku i okolic obchodzą rocznicę masakr dokonanych przez hitlerowców w latach 1941-1944 w Grabówce. To miejsce jest również często odwiedzane przez grupy szkolne, patriotyczne i turystyczne z różnych regionów Polski.
Projekt obejmuje kompleksowe zagospodarowanie miejsca w Grabówce, wraz z odnowieniem stojącego tu od 1973 R. pomnika według projektu Stanisława Wakulińskiego. Poza stworzeniem specjalnej ściany, w części z tysiącami otworów symbolizujących strzały, znajdzie się też miejsce na ołtarz do uroczystości o ekumenicznym charakterze, a także ławki dla odwiedzających cmentarz i tablice edukacyjne na temat II wojny światowej.
Inwestycja mająca na celu odnowienie miejsca pamięci została dofinansowana przez wojewodę podlaskiego kwotą 3,7 mln zł w latach 2022-2023. Dodatkowe wsparcie finansowe wyniosło 850 tys. zł ze strony Województwa Podlaskiego oraz 210 tys. zł ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Na chwilę obecną inwestycja nie obciąża budżetu Gminy Supraśl. Dzięki tym środkom możliwe jest przywrócenie należytego wyglądu i upamiętnienie ofiar tej tragicznej historii, mając na uwadze znaczenie pamięci dla przyszłych pokoleń.
malwina.witkowska@bialystokonline.pl