Najwyższa Izba Kontroli przyjrzała się temu, jak w niektórych lokalizacjach na Podlasiu chroniona jest jakość wód ujmowanych do zaopatrzenia ludności. Instytucja wykryła nieprawidłowości w takich miejscach jak Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Białymstoku, Wodociągi Białostockie oraz Urząd Miejski w Wasilkowie i Urząd Gminy w Kolnie. Pojawiły się także zastrzeżenia co do pracy Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Białymstoku.
Sanepid pod lupą
Okazało się, że w PSSE w Białymstoku nie sprawdzano, czy planowana inwestycja przebiega w obrębie lub pobliżu ujęcia wody/urządzenia wodnego, co oznacza, że nie oceniano oddziaływania na środowisko konkretnych przedsięwzięć budowlanych. Ograniczano się wyłącznie do danych przedstawionych w kartach informacyjnych przygotowanych przez wnioskodawców - inwestorów. Kontrolerzy z NIK stwierdzili, że zaniedbanie to dotyczyło jednego przypadku.
Natomiast PPIS w Białymstoku wykonał pobór prób dla każdego nadzorowanego ujęcia wody w miejscach wprowadzania do sieci. Nie badał jednak wody z ujęć, z wyjątkiem ujęcia powierzchniowego. NIK przytacza wyjaśnienia powiatowego inspektora sanitarnego w tej sprawie: "(...) koncentrowaliśmy się na badaniu jakości wód w sieciach wodociągowych (u konsumentów). Postępowaliśmy zgodnie z wytycznymi WSSE w Białymstoku, w myśl których (...) PPIS powinien koncentrować się głównie na punktach u odbiorców wody, natomiast administratorzy/właściciele wodociągów – na źródłach i punktach podawania do sieci. Nigdy w latach 2013–2016 WSSE w Białymstoku nie zakwestionował naszego harmonogramu pobierania próbek wody".
Nierzetelne wodociągi
Poważniejsze wykryte nieprawidłowości dotyczyły jednak Wodociągów Białostockich, które nie prowadziły w latach 2013–2016 badań jakości wody w zakresie wszystkich wymaganych parametrów w ramach monitoringu przeglądowego. Kontrolerom NIK wyjaśniono, że stało się tak z powodu braku posiadania przez laboratorium należące do Wodociągów Białostockich odpowiednich urządzeń pomiarowych.
Ponadto Wodociągi Białostockie nie prowadziły w latach 2013–2015 badań jakości wód powierzchniowych na ujęciu w Wasilkowie po to, by ustalić jej kategorie zgodnie z ministerialnym rozporządzeniem, gdyż jak wyjaśniono, "(...) wszystkie wyniki badania tej wody otrzymywano (w uzgodnieniu) z PPIS. W otrzymywanych decyzjach była również określona kategoria wody powierzchniowej". Należy jednak wspomnieć, że od 2016 r. spółka dokonuje poborów prób ujmowanej wody.
Pozostając przy Wasilkowie, inspektorzy NIK wykazali, że tamtejszy urząd miejski, mimo obowiązków zawartych w pozwoleniach wodnoprawnych, nie prowadził pomiarów poziomu zwierciadła wody w studniach.
Natomiast urząd gminy w Kolnie nie zadbał o właściwą proporcję ilości ścieków odprowadzanych kanalizacją sanitarną oraz usuwanych ze zbiorników bezodpływowych w stosunku do ilości dostarczonej do gospodarstw wody. Kontrolerzy udowodnili, że tylko niewielka (0,5-0,8%) ilość nieczystości ciekłych, powstających i gromadzonych w zbiornikach bezodpływowych, była oczyszczana.
NIK analizowała działania podejmowane przez wspomniane podmioty (z okresu od 1 stycznia 2013 r. do 31 marca 2016 r.) oraz działania wcześniejsze, które miały wpływ na realizację badanych zadań lub których efekty wystąpiły po 1 stycznia 2013 r., a także skutki działań ujawnione do dnia zakończenia kontroli. Natomiast samo postępowanie kontrolne przeprowadzono od 5 kwietnia 2016 r. do 11 lipca 2016 r.
dorota.marianska@bialystokonline.pl
