W Kościele katolickim wigilia jest obchodzona 24 grudnia. Nieco później do świątecznej wieczerzy zasiadają wyznawcy prawosławia i grekokatolicy – 6 stycznia.
Zgodnie z tradycją, zanim wszyscy rozpoczną wigilię, powinni szukać na niebie pierwszej gwiazdki, która miała tysiące lat temu informować o narodzinach Jezusa. Obecnie to znak, że można zacząć wieczerzę wigilijną. Zanim jednak zaczniemy nakładać na talerze swoje ulubione dania, należy odczytać fragment Ewangelii św. Mateusza lub św. Łukasza opowiadający historię narodzin Chrystusa. Później przychodzi pora na podzielenie się opłatkiem i złożeniu sobie świątecznych życzeń.
Przy stole zawsze powinno być jedno dodatkowe nakrycie dla niespodziewanego gościa bądź wędrowca, który mógłby w wigilijny wieczór przypadkiem do nas trafić.
Wigilijne potrawy, które powinny znaleźć się na stole
Zgodnie z tradycją na wigilijnym stole powinno się znaleźć 12 potraw, które symbolizują płody ziemi. Osoby, które będą je jeść mogą później liczyć na dobry rok i szczęście. Każdy z biesiadujących powinien zjeść każdej potrawy przynajmniej po trochu.
Jeśli chodzi o serwowane dania to podstawą jest ryba. Najpopularniejszy jest smażony karp, śledzie czy ryba po grecku. Ryby symbolizują Jezusa Chrystusa, w tradycji chrześcijańskiej nawiązują do odrodzenia się do życia oraz chrztu. Ryby symbolizują też płodność. W wielu domach jest zwyczaj, że łuskę oraz ość z wigilijnego karpia wkłada się do portfela. Ma to zagwarantować, że nie zabraknie w nim pieniędzy.
Kolejną tradycyjną potrawą jest kapusta z grzybami. Kapusta ma dodać witalności oraz siły, a w połączeniu z grochem ma chronić przed chorobami. Grzyby są zaś gwarancją dostatku, szczęścia i zdrowia.
Na wigilijnym stole nie może również zabraknąć czerwonego barszczu. Zgodnie z wierzeniami ludowymi ma on zagwarantować osobom, które go spożywają długie życie i urodę. Co ciekawe, w niektórych regionach je się nie barszcz a np. zupę grzybową, rybną czy owocową.
W większości domów do picia dawany jest kompot, który jest esencją śliwek (mają odpędzać złe moce), gruszek (przynoszą długie życie) oraz jabłek (symbolizują pokój oraz miłość). W wielu domach dodaje się do niego rodzynki i figi.
Klasyczną potrawą wigilijną jest też kutia. Jest to potrawa zrobiona z maku i miodu. Zgodnie z wierzeniami ludowymi ma ona ułatwiać pojednanie ze zmarłymi oraz z Bogiem. Dodane do niej migdały mają zaś zagwarantować radość i mądrość w życiu.
Popularnością cieszą się też smażone racuchy. Oprócz tego, że są pyszne - mają zapewnić pomyślność i dobrobyt.
Jeśli chodzi o świąteczne ciasto, to króluje makowiec, który symbolizuje urodzaj, a jeśli zawiera orzechy, to także płodność, witalność oraz szczęście.
justyna.f@bialystokonline.pl
