Pożar w miejscu gromadzenia odpadów oznacza nie tylko duże straty, ale też poważne zagrożenie dla środowiska i dla zdrowia. Według danych Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej w latach 2017–2022 w Polsce wystąpiły 754 pożary miejsc gromadzenia odpadów (w tym również w miejscach nielegalnych). Najwięcej pożarów miało miejsce w województwach łódzkim i śląskim - po 99. Z kolei w Podlaskiem liczba pożarów wyniosła łącznie 32, a najwięcej (11) odnotowano w roku 2020. Żadnego pożaru w miejscu gromadzenia odpadów nie było w 2021 r. ani w pierwszym półroczu 2022 r.
Wg danych GUS na koniec 2020 r. w Polsce stwierdzono 2008 miejsc (być może jest ich więcej) nielegalnego gromadzenia odpadów, tzw. dzikich wysypisk śmieci, o łącznej powierzchni prawie 2 km², w tym 1111 na terenach wiejskich, a 897 w miastach.
Najwyższa Izba Kontroli w najnowszym raporcie przekazała, że w 2020 r. w miejscach gromadzenia odpadów płonęły głównie odpady tworzyw sztucznych i tekstyliów, a także paliwa alternatywne i odpady niebezpieczne, w pojedynczych wypadkach wraki samochodów, odpady sprzętu elektrycznego i elektronicznego, odpady wielkogabarytowe, komunalne oraz papier i tektura.
Zdaniem NIK, pożary miejsc gromadzenia odpadów mogą często wiązać się z popełnieniem przestępstwa (np. celowe lub przypadkowe podpalenie, samozapłon odpadów wskutek zaniedbania czy wadliwego zabezpieczenia), co wymaga wszczęcia czynności wyjaśniających przez policję i dochodzenia prokuratorskiego.
"Dla zapobiegania pożarom miejsc gromadzenia odpadów kluczowa jest właściwa współpraca między inspekcją ochrony środowiska (odpowiedzialną za kontrole podmiotów korzystających ze środowiska), starostwami i urzędami marszałkowskimi (odpowiedzialnymi za kontrole przestrzegania przepisów o ochronie środowiska) oraz jednostkami PSP (rozpoznawanie zagrożeń pożarowych)" - czytamy w raporcie NIK.
W związku z tym, NIK wnosi do ministra klimatu i środowiska o podjęcie działań mających na celu wprowadzenie do ustawy o odpadach regulacji prawnych polegających na m.in. wprowadzeniu obowiązku informowania wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjętych przez gminy i RDOŚ działaniach mających na celu usunięcie odpadów z miejsc do tego nieprzeznaczonych. Ponadto NIK wnosi do Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej o zobowiązanie komendantów powiatowych (miejskich) PSP do przekazywania na bieżąco informacji o pożarach miejsc gromadzenia odpadów do właściwych miejscowo wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska, starostów i marszałków województw.
malwina.witkowska@bialystokonline.pl
