Park kulturowy "Dojlidy". Mieszkańcy rozpoczęli zbiórkę podpisów pod projektem uchwały

Fot: Malwina Witkowska

Biorą sprawy we własne ręce

Od dawna mieszkańcy Dojlid zabiegają o utworzenie parku kulturowego "Dojlidy". 29 maja podczas sesji Rady Miejskiej w Białymstoku projekt uchwały intencyjnej mógł wejść w życie, jednak z poparcia dla inicjatywy wycofał się jeden radny, przez co projekt uchwały nie mógł zostać poddany pod głosowanie. Podczas sesji radni z partii Prawa i Sprawiedliwości przedstawili swoje własne rozwiązanie, które nazwali "Piątką dla Dojlid". W ramach tego pomysłu proponują m.in. przeprowadzenie renowacji zaniedbanych obiektów sakralnych, odtworzenie stawu młyńskiego oraz zaniechanie planowanej budowy ulicy, która przecinałaby obszar Dojlid.

Mieszkańcy mają jednak inne plany.

- Utworzyliśmy Komitet Inicjatywy Uchwałodawczej w sprawie powołania parku Kulturowego "Dojlidy". To znaczy, że podjęliśmy próbę przekonania grupy radnych do tego, aby ta uchwała o zamiarze utworzenia parku została podjęta - poinformował Maciej Rowiński-Jabłokow z inicjatywy Ręce Precz od Dojlid.

Białostoczanie skorzystają z przysługującego im prawa do złożenia własnej, obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej - zbiórka podpisów już ruszyła. Komitet musi zebrać 300 podpisów, aby radni rozpatrzyli ich projekt uchwały. Mimo to mieszkańcy Dojlid liczą na co najmniej 3000 podpisów.

Kto wszedł w skład komitetu?

W skład komitetu weszli przedstawiciele wielu inicjatyw i organizacji, m.in. z Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, które od 9 lat walczy o utworzenie parku kulturowego.

- Również od 2014 r. walczymy o zachowanie tego unikalnego miejsca, pięknej dzielnicy Białegostoku. Jestem autorką książki poświęconej rodowi Hasbachów, gdzie bardzo dokładnie opisałam dzieje tej dzielnicy, przywołując archiwalne, unikalne zdjęcia. Dlatego gorąco popieram ideę utworzenia parku kulturowego - powiedziała Elżbieta Kozłowska-Świątkowska, prezeska Międzynarodowego Stowarzyszenia Białostoczan.

- Jak najbardziej popieramy tę inicjatywę. Ten teren powinien być chroniony ustawowo, z racji tego, że wymagane jest zachowanie jest ładu przestrzennego. To tylko tyle i aż tyle - oznajmiła Małgorzata Grabowska-Snarska ze Stowarzyszenia Okolica.

- Jestem białostoczanką i piękno miasta bardzo leży mi na sercu. Uważam, że te niewielkie zabytki i walory należy utrzymać, a nie tworzyć blokowiska - przekazała Stefania Romanowicz z Białostockiego Towarzystwa Esperantystów.

- Mieszkańcy muszą niemalże bronić się przed słuszną ideą, żeby miasto było piękne. Domagają się tego i próbują przekonać do tego władze. A chyba powinno być na odwrót. Dlatego tutaj jestem, bo wszystko stanęło na głowie - mówił historyk Andrzej Lechowski z Towarzystwa Opieki nad Zabytkami.

W komitecie znaleźli się także m.in. przewodnicząca partii Zieloni w Białymstoku Barbara Lipska, sekretarz partii Zieloni w Białymstoku Marek Dąbrowski, Danuta Spiżewska z Międzynarodowego Stowarzyszenia Białostoczan.

- W Białymstoku nie mamy ani jednego parku kulturowego, natomiast mamy rosnące bloki, wieżowce, w sąsiedztwie naszych domów. Uważam, że Dojlidom należy się ochrona i całym sercem popieramy inicjatywę - podkreśliła mieszkanka Dojlid Agnieszka Sienkiewicz.

Byłby to pierwszy park kulturowy w Białymstoku

Park kulturowy służy do zachowania wartościowych obszarów, integruje zabytki różnej rangi z terenami o wartościach przyrodniczych, dzięki czemu pozwala zrealizować trzy podstawowe cele. Pierwszym z nich jest ochrona krajobrazu kulturowego Dojlid, drugim - ochrona doliny rzeki Białej i cennych przyrodniczo terenów zielonych, a trzecim rozstrzygnięcie kwestii związanych z zagospodarowaniem przestrzennym dzielnicy.

Poza walorami przyrodniczymi, na Dojlidach nie brakuje obiektów i obszarów, które są chronione ewidencją i rejestrem zabytków. Wśród 25 chronionych obiektów są m.in. Pałac i Park Lubomirskich, Pałac Hasbacha, stróżówka, Cerkiew pw. św. Proroka Eliasza, witacz przy ul. Zabłudowskiej, komin oraz kotłownia fabryki Hasbacha.

Dzięki utworzeniu parku kulturowego, obiekty wymagające rewitalizacji lub odtworzenia, doczekałby się powrotu świetności. Przykładowo odtworzony zostałby staw młyński vis á vis fabryki sklejek, który zostałby uprzątnięty z walających się do dziś butelek. Ponadto ochroną zostałyby objęte historyczne obiekty np. hala fabryczna w zespole Sklejek, stawy, dawna bocznica kolejowa, a także zabudowy ulic: Stawowej, Dojlidowskiej i Dojlidy Fabryczne.