"Trans-Atlantyk" jest, jak Gombrowicz sam go nazywa, swoistym "pamiętnikiem" autora
z początku jego pobytu na emigracji w Argentynie, "w obliczu ówczesnej polskiej katastrofy".
Na emigracji w Argentynie
Gombrowicz, wielokrotnie wypowiadając się na temat tego utworu, podkreślał osobistą perspektywę patrzenia na sprawy w nim opisane. "Trans-Atlantyk" w pierwszym rzędzie traktuje o indywidualności artysty, szerzej - jednostki uwikłanej w rozmaite społeczne relacje. Jest próbą wyzwolenia się od "presji życia zbiorowego", od wszelkich powinności, jakie zbiorowość jednostce narzuca. Czy to w ogóle możliwe? To główne pytanie "Trans-Atlantyku".
Jaka jest geneza powieści? W 1939 r. armator Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe uruchomił liniowe połączenie z Gdyni do portów w Ameryce Południowej. Rejs inauguracyjny odbył transatlantyk MS Chrobry. Jednym z zaproszonych do wzięcia w nim udziału był właśnie Witold Gombrowicz. Statek dopłynął do Buenos Aires 21 sierpnia 1939 r., a kiedy kilka dni później odpływał do Europy, pisarz odmówił powrotu. Pierwsze lata na emigracji spędził w osamotnieniu i biedzie.
Te przeżycia posłużyły autorowi za kanwę powieści. Została ona wydana w 1953 r. w Paryżu przez Instytut Literacki (w jednym tomie z dramatem "Ślub"). Na terenie Polski po raz pierwszy ukazała się cztery lata później - w 1957 r.
Jabrzyk zmierzy się z Gombrowiczem
Za scenariusz oraz reżyserię spektaklu odpowiada Jacek Jabrzyk. To już jego kolejna realizacja w białostockim Teatrze Dramatycznym. W 2014 r. odbyła się premiera wyreżyserowanego przez niego "Rewizora" Nikolaja Gogola. Scenografię i kostiumy do "Trans-Atlantyku" przygotowuje Bartholomäus Martin Kleppek. Choreografią zajmuje się Mikołaj Mikołajczyk, a muzykę stworzył Jakub Orłowski.
W spektaklu zagrają Justyna Godlewska-Kruczkowska, Ewa Palińska, Katarzyna Siergiej, Monika Zaborska-Wróblewska, Bernard Bania, Krzysztof Ławniczak, Rafał Olszewski, Patryk Ołdziejewski, Sławomir Popławski, Piotr Półtorak, Piotr Szekowski, Marek Tyszkiewicz, Franciszek Utko oraz gościnnie: Andrzej Kłak i Miłosz Pietruski.
Premiera "Trans-Atlantyku" odbędzie się 17 grudnia o godz. 18.00 na dużej scenie Teatru Dramatycznego. Spektakl będzie można zobaczyć także 18 grudnia o godz. 18.00.
Sylwester z "Trans-Atlantykiem"
31 grudnia o godz. 19.00 Teatr zaprasza na specjalny pokaz sylwestrowy. W ten szczególny wieczór na widzów będą czekały dodatkowe atrakcje i niespodzianki oraz lampka szampana. Bilety na Sylwestra w cenie 120 zł oraz 100 zł dla emerytów i rencistów dostępne są w kasie Teatru oraz w sprzedaży internetowej.
anna.d@bialystokonline.pl