76. rocznica
W niedzielę (11.07) przy Wzgórzu Krzyży w Gibach (powiat sejneński) odbyły się obchody 76. rocznicy Obławy Augustowskiej. Rozpoczęły się uroczystą mszą w kościele św. Anny w Gibach. Honorowy patronat nad uroczystością objęli m.in. prezydent Andrzej Duda oraz minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak.
Dzień Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej został ustanowiony w 2016 r. na 12 lipca.
W lipcu 1945 r. żołnierze Armii Czerwonej i funkcjonariusze sowieckiego aparatu bezpieczeństwa, wspierani przez funkcjonariuszy UB, rozpoczęli obławę w lasach w rejonie Augustowa, Suwałk, Druskiennik, Jaziewa i Sejn. Ponad 45 tys. żołnierzy z 50. Armii gen. Ozierowa i 62. Dywizji Wojsk Wewnętrznych NKWD przeczesywało niewielki obszar Puszczy Augustowskiej. Podczas operacji zatrzymywano wszystkie osoby podejrzane o działalność konspiracyjną lub jej wspieranie. Następnie przetrzymywano i przesłuchiwano ich w kilkunastu miejscach na terenie powiatu augustowskiego.
W wyniku Obławy zatrzymano łącznie ponad 7 tys. osób. Po brutalnych przesłuchaniach Sowieci wypuścili do domów ok. 5 tys., a 500 osób przekazali do dyspozycji służb bezpieczeństwa Litewskiej SRS. Reszta już nigdy nie wróciła.
Powstanie Muzeum Obławy Augustowskiej
W ubiegły piątek (9.07) wicepremier Piotr Gliński odwiedził województwo podlaskie. Podczas wizyty poinformował, że w Augustowie powstanie Muzeum Obławy Augustowskiej.
- To właśnie tutaj, w "Domu Turka", komuniści przetrzymywali Polaków, schwytanych w trakcie Obławy Augustowskiej. Tu byli oni torturowani i mordowani. I to tutaj Ofiary doczekają się godnego upamiętnienia. Tutaj wybrzmi należycie opowieść o doświadczeniach Augustowa i Suwalszczyzny podczas II wojny światowej, w chwili jej zakończenia i w kolejnych latach dyktatury komunistycznej. Jest to opowieść symboliczna, reprezentatywna dla powojennego losu całej Europy Środkowo-Wschodniej. Będzie więc interesująca dla wszystkich: mieszkańców Augustowa i Suwalszczyzny, turystów oraz gości z Polski i ze świata – mówił wicepremier.
Muzeum Obławy Augustowskiej będzie oddziałem Instytutu Pileckiego. Stanie się miejscem dyskusji na temat polskiego doświadczenia konfrontacji z dwoma totalitaryzmami w XX w. W muzeum powstanie przestrzeń wystawiennicza. Będą tam prezentowane stałe wystawy, poświęcone Obławie Augustowskiej oraz historii Augustowa i Suwalszczyzny w XX w., a także wystawy czasowe. Placówka będzie też prowadziła zajęcia edukacyjne, konferencje i pokazy filmowe. Swoje miejsce znajdą tam również biblioteka i czytelnia.
W planach jest rewitalizacja zabytkowego budynku oraz jego adaptacja na potrzeby muzeum. "Dom Turka" to kamienica wybudowana w 1900 r. W latach 30. XX wieku mieściła się w niej znana w Augustowie cukiernia, prowadzona przez bośniackiego imigranta i muzułmanina - Kamila Tiakosza, nazywanego potocznie "Turkiem".
malwina.witkowska@bialystokonline.pl
