Walka o gminę trwa
28 lipca 2015 r. rząd PO-PSL podjął decyzję o powołaniu nowej gminy Grabówka, co wywołało wielkie oczekiwanie i nadzieje wśród mieszkańców. Z myślą o pełnym funkcjonowaniu gminy od 1 stycznia 2016 r., wyznaczono odpowiedniego komisarza, który miał nadzorować proces tworzenia nowego samorządu lokalnego.
Niestety, na kilka dni przed spodziewaną datą uruchomienia gminy, rząd PiS podjął decyzję o uchyleniu rozporządzenia o powołaniu gminy Grabówka. Ta nagła decyzja wstrząsnęła mieszkańcami i sprawiła, że ich nadzieje na nową, niezależną jednostkę samorządową została przekreślona. Oznaczało to, że Grabówka nadal pozostawała w granicach gminy Supraśl, a plany i starania mieszkańców zostały zniweczone.
Sprzeciw wobec tej decyzji wyraziła grupa posłów, w tym Robert Tyszkiewicz, którzy zdecydowali się złożyć skargę do Trybunału Konstytucyjnego. Była to próba obrony prawa mieszkańców do utworzenia samodzielnej gminy i zrealizowania ich długo wyczekiwanych aspiracji.
Ostateczne rozstrzygnięcie tej sprawy nastąpiło 1 czerwca 2017 r., kiedy Trybunał Konstytucyjny jednomyślnie orzekł, że decyzja rządu PiS o uchyleniu rozporządzenia o powołaniu gminy Grabówka jest niezgodna z konstytucją oraz z ustawą o samorządzie terytorialnym. To oznaczało, że wcześniejsze rozporządzenie o utworzeniu gminy Grabówka jest nadal ważne i obowiązujące.
- Można by zadać pytanie, czy w normalnym europejskim kraju jest możliwa taka sytuacja, że powołana zgodnie z prawem gmina nie funkcjonuje? A władza wykonawcza nie honoruje decyzji Trybunału Konstytucyjnego? Nie. W normalnym praworządnym państwie – nie. Ale w państwie PiS – tak! Tu w Grabówce taką sytuację od 8 lat obserwujemy. Tu widać, co to oznacza dla obywatela, gdy państwo traci atrybut praworządności – powiedział poseł Robert Tyszkiewicz.
Co ta sytuacja oznacza dla mieszkańców Grabówki?
Teren gminy Grabówka, zamieszkiwany jest przez prawie 10 tys. osób, a Supraśl ma populację 6,6 tys. mieszkańców. Kolejnym z kluczowych wskaźników porównawczych między nimi jest podatek PIT w rozliczeniu na jednego mieszkańca. Według danych, Grabówka osiągnęła wynik na poziomie 5,6 tys. zł, podczas gdy w Supraślu to 3,6 tys. zł na jednego mieszkańca.
Przewodniczący klubu radnych w Grabówce, Radosław Sakowski, zwrócił uwagę na konsekwencje tej różnicy. Określił ostatnie 8 lat jako "stracone szanse na rozwój gminy Grabówka". Faktycznie, różnica w wysokości podatku PIT wskazuje na istniejącą dysproporcję między obiema gminami. Dane z Urzędu Skarbowego za 2022 r. potwierdzają, że wpływy z podatku PIT z terenu gminy Grabówka wyniosły ponad 54 mln zł, podczas gdy z gminy Supraśl tylko niecałe 24 mln zł. Oznacza to stosunek 70 do 30 procent, wskazując na znaczną przewagę dochodów w Grabówce.
Radosław Sakowski podkreślił, że biorąc pod uwagę także inne podatki, takie jak podatek od nieruchomości czy CIT, dysproporcje między gminami byłyby jeszcze większe. Oznacza to, że różnice w dochodach między gminami mogły mieć wpływ na możliwość realizacji inwestycji.
- To duże dysproporcje i duża niesprawiedliwość. Jak widać gmina Supraśl zyskała, a Grabówka straciła około 25 mln zł. Za te pieniądze moglibyśmy wybudować drogi, kanalizację, przeznaczyć na szkoły czy przedszkola - skomentował Radosław Sakowski.
Warto dodać, że patrząc na zadania z budżetu inwestycyjnego w latach 2015-2022, okazuje się, że gmina Supraśl ma przewagę nad Grabówką. Na jednego mieszkańca przypada tam 1,4 tys. zł, podczas gdy na mieszkańca Grabówki tylko 1,2 tys. zł. Te liczby wyraźnie ukazują, że Supraśl miał korzystniejsze wsparcie finansowe na realizację różnych inwestycji i projektów, niż Grabówka.
- Przez te 8 lat mieszkańcy nie stracili wiary, nie stracili ducha. Dopominają się nadal o swoje. Wiem, że czekacie na to, by się stać gospodarzem we własnym domu – podsumował, obiecując, że po odsunięciu PiS-u od władzy, następny rząd utworzy gminę Grabówka.
malwina.witkowska@bialystokonline.pl
