Koncert upamiętniający 81. rocznicę wybuchu powstania w białostockim getcie

Organizatorzy zapraszają na koncert upamiętniający 81. rocznicę wybuchu powstania w białostockim getcie. Trzecie Wrota: Trio Bastarda / Yael / Jakub Stefek / Kasai / Julia Marcell / Shoven Quartet.

16 sierpnia 2024 roku mija 81 lat od wybuchu powstania w białostockim getcie. Tego dnia w 1943 roku, na wieść o przygotowaniach Niemców do ostatecznej likwidacji getta, miał miejsce drugi co do wielkości po powstaniu w getcie warszawskim, zryw ludności żydowskiej przeciwko niemieckiemu okupantowi. Powstanie to z góry było skazane na niepowodzenie. Trwało niewiele ponad dobę. Getto zostało zlikwidowane, a co najmniej 30 tysięcy białostockich Żydów zostało wywiezionych do obozów zagłady. Z ponad około 45 tysięcy Żydów mieszkających przed wojną w Białymstoku i okolicach przeżyło zaledwie kilkuset. Koncert „Trzecie Wrota” będzie upamiętnieniem tej bolesnej rocznicy.

Białostockie getto miało trzy główne bramy: od ulicy Jurowieckiej, od Kupieckiej i od Fabrycznej. Dwie pierwsze służyły do codziennej komunikacji. Trzecie wrota otwarto na oścież dopiero 16 sierpnia 1943 roku, pędząc przez nie Żydów do pociągów zmierzających do obozów w Treblince, Auschwitz-Birkenau, Majdanku… Trzecie wrota stały się swoistym znakiem – symbolem białostockiej Zagłady.

Autorem tego wyjątkowego projektu jest Miron Zajfert, zmarły w 2023 roku reżyser i animator życia muzycznego. Cezurę czasową, w jaką wpisany został ten niezwykły muzyczny fresk, stanowi okres od 27 czerwca 1941 roku, a więc dnia spalenia Wielkiej Synagogi, do 15/16 sierpnia 1943 roku – momentu wybuchu powstania i ostatecznej likwidacji getta. Ideą było stworzenie z tych dwóch tragicznych wydarzeń swoistej klamry muzycznej. Klamrę tę wypełni muzyka synagogalna w wykonaniu formacji Yael oraz organisty Jakuba Stefka, tworząc w pierwszym przypadku (1941) symbol „końca normalnego świata”, zaś w drugim (1943) będzie mistyczną pointą całości, stanowiącą swego rodzaju alegorię Spełnienia.

Muzyczną przestrzeń pomiędzy tymi dwoma sakralnymi filarami wypełnią piosenki z białostockiego getta, zaczerpnięte ze zbioru „Lider fun di getos un lagern” Szmerka Kaczergińskiego oraz chasydzkie niguny. Pieśni gettowe ukażą obrazy rozpaczy, smutku, ale także i obrazy codziennych zdarzeń i rzadkiego uśmiechu. Zaprezentowane zostaną przez Kasai i Julię Marcell oraz Shoven Quartet. Świat chasydzkich nigunów przedstawią muzycy z Trio Bastarda. Reżyserem dźwięku podczas koncertu będzie Jan Wroński.

16 sierpnia 2024, godz. 19:00
sala Forum, ul. Legionowa 5
bilety: 45 zł (przedsprzedaż) / 60 zł (w dniu koncertu), do kupienia w kasach kina Forum i Centrum im. Ludwika Zamenhofa oraz online