Jest oficjalna odmowa przekazania spisu wyborców z Białegostoku

Fot: Grzegorz Chuczun

Głos prezydentów dużych miast

We wtorek prezydenci Warszawy, Poznania, Gdańska i Białegostoku jednym głosem wypowiadali się w kwestii organizacji najbliższych wyborów prezydenta RP. Żądanie Poczty Polskiej dotyczące udostępnienia spisu wyborców nie ma podstaw prawnych - podkreślają.

Na wspólnej konferencji chociażby włodarz Poznania Jacek Jaśkowiak zaznaczał, że przekazanie takiego spisu to złamanie prawa. A na to mogą w przyszłości zwrócić uwagę sądy.

Prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski, przypominał, że wybory można byłoby przełożyć wprowadzając, chociaż na terenie jednego województwa, stan klęski żywiołowej, co nie byłoby aż tak kosztowne. Obecnie rządzący chcą jednak zorganizować głosowanie za wszelką cenę, pomimo że jego zdaniem nie będzie ani demokratyczne, ani tajne.

- Władza boi się odpowiedzialności, bo nie ma pieniędzy, poszły na transfery socjalne. Stąd próba na siłę przeprowadzenia teraz wyborów, bo skutki epidemii odczuje władza - mówił Truskolaski.

Odmowa już oficjalna

Urząd Miejski w Białymstoku opublikował już na swojej stronie internetowej oficjalną odpowiedź Tadeusza Truskolaskiego na maila Poczty Polskiej.

Stanowczo odmawia w nim przekazania danych wyborców Poczcie Polskiej. Podkreśla, że ustawa, na którą powołuje się operator jeszcze nie została przyjęta. Zgodnie z prawem przekazać spisu nie może też na polecenie premiera. Ponadto żadne obowiązujące przepisy nie nakazują samorządom sporządzenia nowego rodzaju rejestru, a takiego (nieco innego niż spis wyborców określony przez MSWiA) wymaga Poczta Polska.

Treść odpowiedzi prezydenta Białegostoku

W odpowiedzi na korespondencję datowaną na dzień 24 kwietnia br. [...] w sprawie wniosku o przekazanie danych ze spisów wyborców, uprzejmie informuję, że Urząd Miejski w Białymstoku jest otwarty na niezbędną współpracę w zakresie prac mających na celu przygotowanie i przeprowadzenie wyborów Prezydenta RP oraz deklaruje pełne wsparcie w ramach obowiązujących przepisów prawa wyborczego oraz przepisów wykonawczych dotyczących prowadzenia rejestru wyborców.

Jesteśmy jednak zobowiązani do przestrzegania obowiązujących przepisów prawa, a powołanie się przez Panów Prezesów w ww. korespondencji na brzmienie art. 99 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-21 (Dz. U. poz. 695) oraz decyzję (polecenie) Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 2020 r. (znak: BPRM.4820.2.3.2020), w opinii tak służb prawnych Urzędu Miejskiego w Białymstoku jak i zewnętrznych podmiotów (opinie prawne gremiów, w skład których wchodzą miasta i gminy, Urzędu Ochrony Danych Osobowych, branżowych stowarzyszeń i fundacji oraz kancelarii prawnych, które załączamy do naszej odpowiedzi) nie stanowią odpowiednich podstaw prawnych pozwalających jednostce samorządu terytorialnego do udostępnienia przedmiotowych danych Poczcie Polskiej SA.

W przywołanej decyzji nie ma mowy o przekazywaniu spisu wyborców; dane te nie mieszczą się bowiem w pojęciu "czynności niezbędnych do przygotowania przeprowadzenia wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonych w 2020 r., w trybie korespondencyjnym, w szczególności poprzez przygotowanie struktury organizacyjnej, zapewnienie niezbędnej infrastruktury oraz pozyskanie niezbędnych zasobów materialnych kadrowych" (brzmienie oryginalne decyzji).

Zgodnie z obowiązującym na dzień 24 kwietnia 2020 r. stanem prawnym, to samorządy realizują zadania związane z organizacją zarządzonych na dzień 10 maja br. wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, gdyż Kodeks wyborczy ani żadna inna ustawa nie przekazują zadań z zakresu organizacji wyborów na rzecz Poczty Polskiej SA. Nie ma również aktu prawnego, który przewidywałby głosowanie w trybie korespondencyjnym. Ustawa z dnia 6 kwietnia 2020 r. o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. nie ma zakończonej procedury ustawodawczej, tym samym nie może stanowić podstawy działania władzy publicznej.

Poczta Polska S.A. jako operator pocztowy może otrzymać dane osobowe pod warunkiem, że dane te byłyby potrzebne do realizacji zadań związanych z organizacją wyborów Prezydenta RP, bądź w celu wykonania innych obowiązków nałożonych przez organy administracji rządowej. Pierwsza przesłanka nie jest na dzisiaj spełniona, ponieważ odpowiednia ustawa nie została jeszcze nawet uchwalona. Druga przesłanka natomiast wymaga – zgodnie z art. 51 ust. 5 Konstytucji RP – istnienia przepisów rangi ustawowej, które regulowałyby te obowiązki, a takiej ustawy nie ma. Zaznaczamy, że źródłem obowiązków po stronie operatora wyznaczonego, dotyczących realizacji zadań związanych z organizacją wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej nie jest - zgodnie z art. 99 ustawy z 16 kwietnia - polecenie (decyzja czy inne rozstrzygnięcie) jakiegokolwiek organu administracji rządowej (bez względu na jego pozycję w strukturze administracji), lecz przepisy prawa powszechnie obowiązującego.

Ponadto przesłany wniosek dotyczy sporządzenia nowego rodzaju rejestru, zawierającego w określonym układzie dane z różnych źródeł według wyznaczonego we wniosku układu. Spis wyborców jest dziś zdefiniowany w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 29 grudnia 2014 r. w sprawie spisu wyborców (Dz. U. z 2015, poz. 5 z późn. zm.) zupełnie inaczej, a przepis art. 99 ustawy z 16 kwietnia nie zawiera dyspozycji do żądania od nas sporządzania nowych rodzajów dokumentów. Samorządy sporządzają spis wyborców zgodnie z obowiązującymi regulacjami.

W związku z powyższym odmawiam przekazania wnioskowanych danych.

Protestują inne samorządy

Tadeusz Truskolaski podpisał się również pod stanowiskami Związku Miast Polskich oraz Unii Metropolii Polskich w sprawie przekazania danych ze spisu wyborców Poczcie Polskiej S.A.

Oba gremia podkreślają, że w obecnym stanie prawnym brak jest podstawy do przekazania tych danych. Związek Miast Polskich w swoim stanowisku poszedł dalej uznając, że spór wokół wyborów przekroczył już ramy zwykłej rywalizacji stronnictw. Zaapelował o jego zakończenie i działanie zgodnie z prawem.

Stanowisko Związku Miast Polskich

Kwestia organizacji majowych wyborów stała się zakładnikiem sporów partyjnych. Każdy z nas ma określone poglądy i sympatie polityczne, jesteśmy zróżnicowanym środowiskiem. Wszystkich nas łączy jednak w tej chwili przekonanie, że spór wokół wyborów przekroczył ramy, zwykłej w demokracji, rywalizacji stronnictw.

Wszystkich nas obowiązuje nadrzędny nakaz działania na podstawie przepisów prawa. Zgodnie z prawem samorząd ma zadania związane z organizacją wyborów. W ostatnich dniach i godzi­nach podejmowane są decyzje i wydawane są nam polecenia, które nie znajdują oparcia w przepisach prawa. [...]

Apelujemy o rozwagę i działanie zgodne z prawem, w poczuciu wspólnej odpowiedzialności za państwo. Prosimy o to wszystkich uczestników tego sporu. Rozwiążmy ten problem, abyśmy mogli skupić się w tej chwili na tym, co najważniejsze – opanowaniu epidemii i przeciwdziałaniu kryzysowi gospodarczemu, który coraz wyraźniej już wszyscy widzimy.

Stanowisko Unii Metropolii Polskich

Poczta Polska S.A., jako operator pocztowy, może otrzymać dane osobowe pod warunkiem, że są one potrzebne do realizacji zadań związanych z organizacją wyborów Prezydenta RP, bądź wykonania innych obowiązków nałożonych przez organy administracji rządowej.

Na dzień dzisiejszy żadna z powyższych przesłanek nie została spełniona:

1. zgodnie z obowiązującym na dzień 24 kwietnia 2020 r. stanem prawnym, to samorządy realizują zadania związane z organizacją zarządzonych na dzień 10 maja br. wyborów Prezydenta RP. Kodeks wyborczy ani inna ustawa nie przewidują w tym zakresie udziału Poczty Polskiej. Nie ma również aktu prawnego, który przewidywałby głosowanie w trybie wyłącznie korespondencyjnym. Projekt ustawy z 6 kwietnia 2020 r. o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP w 2020 r. nie stanowi podstawy działania władzy publicznej ponieważ nie ma zakończonej procedury ustawodawczej;

2. [...] Zaznaczamy, że źródłem obowiązków po stronie Poczty Polskiej S. A., związanych z organizacją wyborów Prezydenta RP nie jest – zgodnie z art. 99 ustawy z 16 kwietnia – polecenie (decyzja czy inne rozstrzygnięcie) jakiegokolwiek organu administracji rządowej, lecz przepisy prawa powszechnie obowiązującego.