Dyskusja "O politycznych interwencjach w instytucjach sztuki współczesnej"

Organizatorzy zapraszają na dyskusję "O politycznych interwencjach w instytucjach sztuki współczesnej".

Jedną z prac prezentowanych na wystawie The Whispering Hole jest Vase of Shame.

Waza wstydu została wykonana w 2023 roku, kiedy Gideon Horváth brał udział w wystawie prezentującej laureatów jednej z najważniejszych dla młodych węgierskich twórców nagrody Esterhazego. Jego instalacja została wówczas pokazana w Ludwig Museum w ocenzurowanej wersji, wynikającej z uchwalenia w 2021 roku przez węgierski rząd nadal obowiązującego „Propaganda Law” – prawa zakazującego przedstawiania i promowania zróżnicowanych tożsamości płciowych i orientacji seksualnych. Vase of Shame stanowiła na wystawie zaszyfrowaną wiadomość o wstydzie wynikającym z uczestniczenia w procesie cenzury, ale też shamingu, z jakim młody artysta spotkał się następnie ze strony części swojego środowiska. To z jednej strony historia o wytwarzaniu kultury wstydu, która odbiera sprawczość, z drugiej – o oczekiwaniu bohaterstwa od poddawanego represjom homoseksualnego artysty.

29 czerwca w Galerii Arsenał w Białymstoku wspólnie z zaproszonymi gośćmi będziemy zastanawiać się nad konsekwencjami zwrotu konserwatywnego i nacjonalistycznych tendencji dla pola sztuk wizualnych w Europie Środkowo-Wschodniej. Perspektywę młodego, queerowego artysty, tworzącego we współczesnych Węgrzech przybliży Gideon Horváth. O programowaniu Kunsthalle w Bratysławie i utracie tej instytucji po objęciu władzy przez nowy, nacjonalistyczny rząd słowacki opowie jej były dyrektor, Jen Kratochvil. Związana z Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski kuratorka Marianna Dobkowska podzieli się doświadczeniem pracownicy instytucji, w której w ostatnich latach realizowano politykę kulturalną prawicowego rządu. Podczas prowadzonej przez kuratorkę wystawy Katarzynę Różniak-Szabelską dyskusji będziemy wymieniać się doświadczeniami jakie w Polsce, Węgrzech i Słowacji przyniosły instytucjom sztuki przemiany polityczne ostatnich lat. Rozmawiając z artystami, pracownicami i dyrektorami instytucji zwrócimy też uwagę na perspektywy różnych agentów pola sztuki, zastanawiając się nad możliwościami zawiązywania sojuszy.

Jen Kratochvil (ur. 1986) jest kuratorem i edukatorem mieszkającym w Wiedniu i Pradze. Ukończył Akademię Sztuki, Architektury i Projektowania w Pradze, a obecnie wykłada na Wydziale Fotografii Akademii Filmowej w Pradze (od 2019 r.). Kratochvil był dyrektorem Kunsthalle Bratislava (2021-2024) do czasu jej zamknięcia przez nowy nacjonalistyczny rząd słowacki. Był współzałożycielem Significant Other, przestrzeni projektowej i platformy kuratorskiej z siedzibą w Wiedniu, działającej w obszarze regionu Europy Środkowej, zajmującej się związkami architektury i urbanistyki ze sztuką (2017-2020). Wcześniej jako niezależny kurator współpracował z różnymi instytucjami państwowymi (takimi jak Galeria Rudolfinum i Galeria Narodowa w Pradze), niezależnymi przestrzeniami i prywatnymi galeriami. Jego badania dotyczą różnych form konstruowania tożsamości w Europie Wschodniej poprzez praktyki artystyczne oraz zaangażowanie i krytykę instytucjonalną. Praktyka kuratorska Kratochvila koncentruje się przede wszystkim na mediach opartych na czasie i obiektywach, ze szczególnym uwzględnieniem architektury, technologii i potencjału queerowego oporu pośród zbiorowo doświadczanego konserwatywnego zwrotu w regionie.

Marianna Dobkowska jest historyczką sztuki i kuratorką programu rezydencyjnego w CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie. Jej praktyka czerpie z dziedzin sztuk wizualnych i performatywnych, edukacji, działań kolektywnych i aktywizmu. Jej wybrane projekty kuratorskie obejmują m.in. cykl międzynarodowych seminariów kuratorskich Re-Directing: East (2011-2020), wystawę w Galerii Narodowej Indonezji w Dżakarcie Social Design for Social Living (2016), wystawę-spotkanie Gotong Royong. Rzeczy, które robimy razem (2017-2018). Jest współredaktorką książki Things We Do Together. The Post-Reader (Mousse Publishing i Zamek Ujazdowski, 2020), członkinią zespołu kuratorskiego cyklu wydarzeń Konteksty. Kongres Postartystyczny w Sokołowsku i na berlińskim Floating (2021-2024). Wraz z Sebastianem Cichockim kuratorowała Postartistic Assembly - Polski Pawilon w ramach Gwangju Biennale (2023). Dobkowska jest członkinią-założycielką Biura Usług Postartystycznych. Mieszka i pracuje w Warszawie.

Gideon Horváth (ur. 1990) jest artystą wizualnym z Budapesztu. Studiował sztuki performatywne i kino na Université Paris 8 (2010–2013) oraz intermedia na Węgierskim Uniwersytecie Sztuk Pięknych (2014–2015). W 2023 roku został wyróżniony nagrodą Esterházego, a w 2024 roku za Myths of Vulnerability nagrodą za najlepszą wystawę indywidualną 2023 roku przyznawaną przez węgierski oddział Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA. Brał udział w rezydencjach PRÁM Studio w Pradze (2023), Akademie Schloss Solitude w Stuttgarcie (2012) oraz Cité internationale des arts w Paryżu (2020). Jego prace były prezentowane na wielu wystawach indywidualnych, takich jak Memory That Could Have Been w Sidewalk (w ramach 1. Biennale Współczesnej Sztuki Publicznej w Budapeszcie, 2023), Pulp w PRÁM Studio (Praga, 2023), Myths of Vulnerability w Glassyard Gallery (Budapeszt, 2023), Kiss of the Sun w ENA Viewing Space (Budapeszt, 2022), The Faun’s Ball w TIC Gallery (Brno, 2021), Faun Realness w ISBN Gallery (Budapeszt, 2021) oraz grupowych, m.in. Esterházy Art Award Short List w Ludwig Museum (Budapeszt, 2024), …and they lived… w Kunsthalle Bratislava (Bratysława, 2023); Morze sera w TRAFO (Szczecin, 2023); Different Solar Settings w David Kovats Gallery (Londyn, 2022); Sensory Tales w Krinzinger Gallery (Wiedeń, 2022); They/Them/Their: Naturally Not Binary w IMT Gallery (Londyn, 2022); Hope Is Not Desire w Šopa Gallery (Koszyce, 2022).

Katarzyna Różniak-Szabelska (ur. 1987) - jest historyczką sztuki i kuratorką od 2020 roku związaną z Galerią Arsenał w Białymstoku. Wśród kuratorowanych przez nią wystaw grupowych znajdują się Zaraz po walentynkach (2024, wraz z Tomkiem Pawłowskim-Jarmołajew), Duby smalone (2023), Odszkolnić! (2022), Na początku był czyn! (2021, wraz z Post Brothers), Solidarność i sprawstwo (2020, wraz z Elizą Urwanowicz-Rojecką). Jest też kuratorką wystaw indywidualnych, takich jak The Whispering Hole Gideona Horvátha (2024), Najważniejsze jest pierwsze wrażenie Marty Romankiv (2023), Mechica Zuzanny Hertzberg (2023), So They Don’t Say We Don’t Remember Yaremy Malashchuka i Romana Khimeia (2022), Śpiewamy, zamiast wzdychać Alicji Rogalskiej (2022), J/P/K Jasanský Polák Karny duetu Jasanský & Polák (2022) czy Alienbees, save us please! Anny Hulačovej (2021) oraz akcji w przestrzeni miejskiej (m.in One Day grupy Public Movement, 2022) i wielu performatywnych i wspólnotowych działań artystycznych z udziałem publiczności. Interesuje się sztuką w Europie Środkowo-Wschodniej w jej politycznych i społecznych wymiarach.

Prowadzenie: Katarzyna Różniak - Szabelska
29.06.2024 (sobota), godz. 12:00 (wstęp wolny)
O godzinie 11:00 organizatorzy zapraszają także na oprowadzanie Gideona Horvátha po wystawie The Whispering Hole (w języku angielskim).