Ciekawa wystawa porcelany w Ciechanowcu

Fot: A. Ring, L. Sandzewicz

Filiżanka ze spodkiem z serwisu prezydenckiego, Ćmielów 1930

Wystawa jest przygotowana przez dr Annę Szkurłat - pracownika Ośrodka Sztuki w Zamku Królewskim w Warszawie – Muzeum.

Uroczyste otwarcie ekspozycji odbędzie się w czwartek (19.08), o godz. 12:00 w siedzibie Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu. Wystawa będzie czynna do 17 października.

Serwisy "prezydenckie"

Naczynia z serwisów "prezydenckich" oraz zastaw reprezentacyjnych i konsularnych po raz pierwszy były prezentowane w Zamku Królewskim w Warszawie na wystawie pod tym samym tytułem na przełomie 2020 r. i 2021 r. Ta ekspozycja została przeniesiona niemal w całości (poza sztućcami) i zaaranżowana w odmienny sposób, ze względu na inny rozkład wnętrz w ciechanowieckim muzeum.

Serwisy "prezydenckie" były używane w Zamku Królewskim w Warszawie podczas noworocznych bankietów, odbywających się głównie w Sali Wielkiej oraz spotkań dyplomatycznych organizowanych przez rezydującego w Zamku od 1926 r. prezydenta Ignacego Mościckiego. Zastawy reprezentacyjne i konsularne wykorzystywano natomiast w Urzędzie Rady Ministrów i placówkach dyplomatycznych.

Najważniejszym zespołem porcelany pokazywanej na wystawie są naczynia z pierwszego serwisu prezydenckiego, gdyż jest to połowa z 12 zachowanych do dziś z kilkuset elementów z kompletów: obiadowego, śniadaniowego i deserowego; do czarnej i białej kawy oraz herbaty.

Zastawę dla Ignacego Mościckiego wykonano w 1930 r. w Fabryce Porcelany w Ćmielowie w pracowni modelarskiej kierowanej przez Bronisława Wysockiego. Dekorację zaprojektowaną i wykonaną przez Józefa Wysockiego w technice nakładania złota reliefowego stanowi godło Polski – orzeł w koronie i pas z reliefową wicią lauru przy krawędziach.

Cenna porcelana

Druga, niemal identyczna zastawa przeznaczona dla prezydenta różniła się jedynie reliefowym wzorem geometrycznym złożonym z rombów, nałożonym na złoty pasek przy krawędzi. Serwis ten wykonano częściowo w fabryce ćmielowskiej, a częściowo we Francji, w wytwórni Charlesa Ahrenfeldta w Limoges i ozdobiono w malarni "Au Vase Etrusque" w Paryżu. Potwierdzają to zachowane filiżanki do herbaty oznaczone markami obu wytwórni, które wyeksponowano na wystawie umożliwiając podkreślający ten fakt.

Aranżacja wybranych naczyń z zespołów dwóch reprezentacyjnych zastaw stołowych z garniturem do deserów wykonanych ze słynnej porcelany z manufaktury w Sèvres (liczących po ok. 200 i 400 sztuk), dekorowanych godłem Rzeczypospolitej – białym orłem w koronie umieszczonym na tle czerwonej tarczy to daleka reminiscencja stołu przygotowanego na przyjęcie. Podobnie został pokazany, niemal w całości, zdobiony analogicznie malowanym godłem Polski, ćmielowski konsularny serwis obiadowy wraz z zestawem naczyń do kawy i herbaty.

Prezentowane na wystawie zabytki pochodzą z kolekcji Zamku Królewskiego w Warszawie. Naczynia z zastawy prezydenta Mościckiego podarowały zamkowi osoby prywatne, m.in. Irena Anders. Elementy z drugiego serwisu "prezydenckiego" pochodzą z przekazu Muzeum Narodowego w Warszawie w 1988 r., a tylko pojedyncze – z darów po 2000 r. Zastawy z sewrskiej porcelany, przechowywane po II wojnie światowej w Muzeum Narodowym w Warszawie, w 1983 r. przeszły na własność zamku. Natomiast część serwisów konsularnych wykonanych w Ćmielowie, m.in. wraz ze sztućcami w specjalnych skrzyniach tzw. kantynach i fragmentem zestawu szkieł z godłem Polski, w 1992 r. przekazała do zbiorów zamku Komisja Likwidacyjna Rządu Rzeczypospolitej na Uchodźctwie.