Badacze Maria i Kazimierz Piechotkowie zgromadzili bogatą kolekcję materiałów dokumentujących historię kultury Żydów na ziemiach polskich. Centrum im. Ludwika Zamenhofa wybrało z ich archiwum jeden z wątków: fotografie ukazujące bożnice drewniane z przedwojennego terenu województwa białostockiego oraz sąsiadujących z nim powiatów województw nowogrodzkiego, lubelskiego i warszawskiego.
Spośród około 150 drewnianych bożnic na terenie II Rzeczypospolitej, które odznaczały się wysokimi walorami architektonicznymi, większość znajdowała się w orbicie Białegostoku, Grodna i Wilna, na tym obszarze można było śledzić rozwój form architektonicznych, rzeźbiarskich i rozplanowania wnętrz bożnic oraz stosunków układów urbanistycznych w szulhofach (dzielnicach żydowskich zlokalizowanych w sąsiedztwie bożnic). Spuścizna ta dzisiaj istnieje tylko pod postacią dokumentów i fotografii – na terenie Polski nie zachowała się ani jedna drewniana synagoga.
Fenomen drewnianego budownictwa bożnic dookreślił Adolf Szyszko-Bohusz, wprowadzając miano "bożnice grupy białostocko-grodzieńskiej". Dla historyków sztuki ziemie wokół Grodna i Białegostoku mają walor szczególny. Tutaj bożnice przetrwały do początków XX w., gdy stały się obiektem profesjonalnego zainteresowania historyków architektury.
Wystawę "Bożnice drewniane" będzie można oglądać do 24 sierpnia. Warto jednak przyjść na jej otwarcie. Wernisaż odbędzie się w piątek (18.07) w godz. 18.00-20.00. Wtedy też będzie bezpłatnie rozdawany katalog "Bożnice drewniane".
Więcej:
Bożnice drewniane - wystawa w CLZ
ewelina.s@bialystokonline.pl
