80. rocznica powstania Armii Krajowej. Białystok włącza się w obchody

Fot: Anna Kulikowska

Robert Sadowski z jednodniówką

Jednym z działań w ramach obchodów będzie złożenie kwiatów pod pomnikiem żołnierzy Armii Krajowej (przy ul. Kilińskiego w Białymstoku). Odbędzie się to w poniedziałek (14.02), o godz. 12:00.

- Chcieliśmy zaprosić wszystkich białostoczan do uczczenia, wzięcia udziału w obchodach niezwykle ważnej rocznicy w dziejach naszego kraju. 14 lutego przypada 80. rocznica powstania Armii Krajowej, w którą został przekształcony Związek Walki Zbrojnej. Ta rocznica jest niezwykle ważna, bo wpływała także na późniejsze losy naszego kraju. Na to, jakie miejsce na geopolitycznej mapie Europy i świata zajęła Polska. To ważna rocznica także dlatego, że ci wszyscy, którzy byli żołnierzami Armii Krajowej, przelewali krew za kolejne pokolenia Polaków. My w Białymstoku zawsze o tym pamiętamy – mówił zastępca prezydenta miasta, Rafał Rudnicki.

Muzeum Wojska przygotowało szereg działań, które mają na celu upamiętnić tę rocznicę. Od poniedziałku będzie można oglądać wystawę "W 80. rocznicę utworzenia AK". Zostanie ona zaprezentowana na skwerze św. Konstantyna Wielkiego w Białymstoku. Ekspozycja upamiętnia wydarzenia z 14 lutego 1942 r. kiedy to decyzją naczelnego wodza gen. Władysława Sikorskiego nastąpiło przekształcenie konspiracyjnego Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową.

- Obchodzimy 80. rocznicę przekształcenia już istniejących organizacji niepodległościowych. Już pod koniec września powstała organizacja Służba Zwycięstwu Polsce, jeszcze kiedy walki z Niemcami trwały na terytorium Polski. Potem przekształcono ją w Związek Walki Zbrojnej i właśnie pierwszy raz użyto nazwy Armia Krajowej w meldunku gen. Sikorskiego z 10 lutego 1942 r. Cztery dni potem wydał on rozkaz o przekształceniu Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową – przybliżał historię dyrektor Muzeum Wojska, Robert Sadowski. - Więc te organizacje niepodległościowe istniały już dwa lata.

Armia Krajowa to pewien symbol, symbol walki z okupantem sowieckim i przede wszystkim niemieckim.

- Była to jedna z najsilniejszych organizacji podziemnych zbrojnych na terenie okupowanej Europy. W swoim szczytowym okresie liczyła ok. 380 tys. zaprzysiężonych żołnierzy. Oczywiście, nie była to tak regularna armia, jaką dzisiaj mamy, wszystko działo się w konspiracji. Odtwarzano jednostki przedwojenne, odtwarzano struktury przedwojenne. I przygotowywano się do planu "Burza", czyli planu mającego na celu wyzwolenie Polski spod okupacji niemieckiej. Mieszała się w to wielka polityka. Punktem szczytowym działalności Armii Krajowej było Powstanie Warszawskie – powiedział Robert Sadowski.

Również od 14 lutego w budynku Muzeum (ul. Kilińskiego 7) białostoczanie będą mogli otrzymać jednodniówkę zatytułowaną "Zwycięstwo Będzie Twoją Nagrodą". Okolicznościowe pismo zostało przygotowane przez pracowników Ośrodka Badań Historii Wojskowej MWB. Poza tekstem historycznym poświęconym Armii Krajowej czytelnicy znajdą w nim m.in. archiwalne fotografie żołnierzy AK kolorowane przez M. Kaczmarka, reprodukcje dokumentów i zdjęcia eksponatów ze zbiorów Muzeum. Nakład jednodniówki wynosi 700 egz.

- "Zwycięstwo Będzie Twoją Nagrodą" to słowa osoby przyjmującej rotę przysięgi od osoby, która wstępowała w szeregi Armii Krajowej. Dalsza część brzmi: "A zdrada będzie karana śmiercią" - przypomniał dyrektor Muzeum Wojska.

W przestrzeni miejskiej, na budynku Muzeum Wojska oraz na placu przed Teatrem Dramatycznym im. A. Węgierki zawisną wielkoformatowe banery ilustrowane m.in. reprodukcjami akwarel Waleriana Bieleckiego ps. "Inżynier Jan", żołnierza AK, uczestnika Powstania Warszawskiego.