500 plus dla osób niesamodzielnych. Czy przysługuje mającym orzeczenie niepełnosprawności?

Fot: pixabay.com

To pytanie budzi najwięcej wątpliwości

Na początku października Zakład Ubezpieczeń Społecznych ruszy z rozpatrywaniem wniosków o świadczenie w ramach programu "500 plus dla osób niesamodzielnych". Już teraz można składać wnioski i zasięgnąć informacji, komu ono przysługuje. Szacuje się, że w Podlaskiem takie dodatkowe pieniądze trafią nawet do ponad 26 tys. osób. W województwie podlaskim już prawie 4 tys. osób ubiega się o ten dodatek.

- Nie wszyscy zainteresowani jednak wiedzą, że niepełnosprawność to nie to samo co niezdolność do samodzielnej egzystencji. Nawet znaczny stopień nie jest podstawą do przyznania prawa do świadczenia uzupełniającego. Często zdarza się mylić pojęcie niepełnosprawności z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Różnica między tymi określeniami jest znaczna. O zakwalifikowaniu do tych grup decydują odmienne przesłanki, różny jest ich podział na stopnie, mają zupełnie odrębne podstawy prawne i nie wywołują takich samych skutków – informuje Katarzyna Krupicka, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa podlaskiego.

Osoby zgłaszające się do ZUS i pytające o świadczenie właśnie tego najczęściej nie wiedzą. Otóż niezdolność do samodzielnej egzystencji jest naruszeniem sprawności organizmu, które uniemożliwia zaspokajanie swoich podstawowych życiowych potrzeb bez pomocy osób trzecich. Chodzi tu przede wszystkim o poruszanie się, samoobsługę i komunikację. O tym, czy ktoś jest niezdolny do samodzielnej egzystencji, decyduje lekarz orzecznik ZUS i to on wydaje stosowne orzeczenie.

Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku orzeczeń o niepełnosprawności i jej stopniu, które wydają zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. W tym przypadku niepełnosprawność wiąże się z naruszeniem sprawności organizmu, ale także z utrudnieniem, ograniczeniem bądź niemożnością wypełniania ról społecznych. Może mieć ona stopień lekki, umiarkowany bądź znaczny.

- Aby otrzymać świadczenie uzupełniające, należy posiadać ważne orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, wydane przez lekarza orzecznika ZUS. Osoby, które chcą otrzymać wsparcie a nie posiadają takiego orzeczenia, powinny do wniosku o świadczenie dołączyć dokumentację medyczną oraz inne dowody, które mogą mieć wpływ dla wydania orzeczenia. Mogą to być na przykład: karta badania profilaktycznego, dokumentacja z rehabilitacji leczniczej lub zawodowej oraz zaświadczenie o stanie zdrowia. – informuje Katarzyna Krupicka.

Trzeba także pamiętać, iż orzeczenie e lekarza orzecznika ZUS o niezdolności do samodzielnej egzystencji jest równoznaczne z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności. Aczkolwiek nie działa to w drugą stronę. Posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności nie świadczy bowiem, że dana osoba dostanie świadczenie 500 plus.

Kto może złożyć wniosek?

Świadczenie będzie przyznawane osobom, które nie pobierają żadnych świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych, pobierają świadczenia pieniężne finansowane ze środków publicznych, ale nie są uprawnione do świadczeń emerytalno-rentowych lub są uprawnione do świadczeń emerytalno-rentowych w ZUS oraz w innym organie rentowym, ale to ZUS wypłaca dodatek pielęgnacyjny.

- Decyzję w sprawie świadczenia uzupełniającego ZUS wyda w ciągu 30 dni od wyjaśniania ostatniej okoliczności niezbędnej do jej wydania. W ciągu pierwszych dwóch miesięcy od wejścia w życie tego przepisu ZUS będzie miał nieco wydłużony termin na wydanie decyzji. Spodziewamy się dużej liczby wniosków w tym czasie. Tak więc na wydanie decyzji w sprawie wniosków złożonych do 30 listopada 2019 r. ZUS będzie miał nie 30 a 60 dni również od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji - informuje Katarzyna Krupicka, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa podlaskiego.

Pieniądze uzupełniające dostaną osoby po 18. roku życia, które nie mają świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych lub suma tych świadczeń nie przekracza 1600 zł oraz są niezdolne do samodzielnej egzystencji (nie jest to orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności). Ci, którzy orzeczenia nie posiadają, gdy złożą dokumenty, dostaną skierowanie na badanie wykonywane przez lekarza orzecznika ZUS.

- Muszą je mieć również seniorzy, którzy ukończyli 75. rok życia i z racji wieku ZUS z automatu przyznał dodatek pielęgnacyjny do emerytury lub renty. Świadczenie uzupełniające będzie przysługiwało nie tylko polskim obywatelom. O dodatek będą się mogli ubiegać także cudzoziemcy, w tym obywatele państw członkowskich UE, legalnie przebywający na terytorium RP – informuje Krupicka.

Trzeba uważać też na oszustów

Do ZUS dotarły już pierwsze sygnały o naciągaczach. Nieznajomi oferowali pomoc w wypełnieniu wniosku o przyznanie świadczenia dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Chcieli oczywiście za to pieniądze. Do tego prosili o pokazanie dowodu osobistego, by móc w ten sposób spisać wszystkie dane.

- Przypominamy, że pracownicy ZUS nie odwiedzają swoich klientów w domach. Wyjątkiem jest kontrola wykorzystywania zwolnienia lekarskiego, jednak w tym przypadku kontrolerzy powinni posiadać specjalną legitymację. Nigdy także podczas takiej wizyty nie pobierają żadnych pieniędzy - informuje Krupicka.