Styczniowe to największe polskie powstanie narodowe. Bezpośrednią przyczyną jego wybuchu było ogłoszenie przez władze Królestwa Polskiego w połowie stycznia 1863 r. branki. Na listach poborowych znalazło się wówczas około 12 tys. osób podejrzanych o przynależność do organizacji patriotycznych i spiskowych: szlachty i mieszczaństwa.
Powstanie styczniowe miało charakter wojny partyzanckiej. Stoczono w nim około 1200 bitew i potyczek. Mimo początkowych sukcesów zakończyło się klęską: w walkach zginęło kilkadziesiąt tysięcy osób, blisko tysiąc stracono, 38 tys. skazano na katorgę lub zsyłkę na Syberię, a 10 tys. wyemigrowało. W jego konsekwencji zniesiono autonomię Królestwa Polskiego.
Obchody 150. rocznicy wybuchu powstania styczniowego rozpoczęły się w Białymstoku w poniedziałek (21.01) dwudniową Międzynarodową Konferencją Naukową organizowaną przez filię Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina „Nurt narodowy w twórczości kompozytorów polskich w czasach zaborów (1772–1918) w świetle 150. rocznicy Powstania Styczniowego”.
W ramach obchodów we wtorek (22.01) o godz. 10.00 odbędzie się otwarcie wystawy w Archiwum Państwowym w Białymstoku i promocja broszury powstańczej. Pół godziny później aktor Teatru Dramatycznego Piotr Półtorak odczyta historyczną odezwę Rządu Narodowego. O godz. 11.00 nastąpi otwarcie wystawy plenerowej przy Muzeum Wojska. W tym czasie będzie też odprawiana msza św. w katedrze. W południe rozpocznie się konferencja naukowa na wydziale Historyczno-Socjologicznym UwB. Od 12.45 w Pałacu Branickich będzie można wysłuchać wykładów i pieśni przygotowanych przez Społeczny Komitet Pamięci o Powstaniu Styczniowym.
Główne uroczystości odbędą się o godz. 13.00 na uroczysku Piereciosy w Nadleśnictwie Waliły. Tam, na mogile powstańców, zostaną zapalone znicze.
Na godz. 17.30 zaplanowano Apel Pamięci w kościele garnizonowym pw. św. Jerzego w Białymstoku, zaś o 18.00 w tej świątyni zostanie odsłonięta tablica pamiątkowa, po czym będzie odprawiona msza św.
W ramach obchodów 150. rocznicy wybuchu powstania styczniowego, w piątek (25.01), Muzeum Wojska zaprasza na otwarcie wystawy „Poszli w boje chłopcy nasze” oraz pokaz filmu „Szwadron” Juliusza Machulskiego.
ewelina.s@bialystokonline.pl
