19 lutego 1919 roku na mocy umowy białostockiej, wojska niemieckie opuściły Białystok przekazując je w ręce Polaków. Nasze miasto odzyskało wówczas niepodległość. Oficjalne przekazanie władzy, z mszą polową przed kościołem farnym i defiladą, odbyły się 3 dni później, czyli 22 lutego 1919 r.
Co ciekawe, Białystok został wyzwolony ponad 3 miesiące później niż Polska, która niepodległość odzyskała 11 listopada 1918 r. Niemcom zależało na utrzymaniu Białegostoku, ponieważ przebiegała tędy linia kolejowa z Brześcia do Prus Wschodnich, umożliwiająca odwrót ich wojsk z Ukrainy. Dopiero Porozumienie Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego i POW z Niemiecką Radą Żołnierską sprawiło, że faktyczne wyzwolenie Białegostoku nastąpiło 19 lutego 1919 r. Wtedy to z miasta, o godz. 4.00 nad ranem odjechał ostatni pociąg z ewakuującym się niemieckim wojskiem. Na nadejście Wojska Polskiego białostoczanie gromadzący się na ulicach musieli jeszcze trochę poczekać, ponieważ pierwsze patrole weszły do miasta około godz. 21.00.
Na Rynku Kościuszki w samo południe odbyły się oficjalne uroczystości upamiętniające 104. rocznicę. Pod pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego kwiaty i znicze złożyli m.in. wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski, wiceprezydent Białegostoku Rafał Rudnicki, posłowie Krzysztof Truskolaski i Tomasz Frankowski, członkini zarządu województwa podlaskiego Wiesława Burnos, a także radni Rady Miejskiej w Białymstoku.
Z okazji 104. rocznicy Muzeum Wojska przygotowało instalację artystyczną "1919", która stanęła przed budynkiem na skwerze Armii Krajowej. Ponadto muzeum na ten dzień zaplanowało m.in. zwiedzanie wystaw, fotobudkę, w której można zrobić sobie zdjęcie w replice munduru z czasów walk o niepodległość (do godz. 15.00) oraz kiermasz książek i gadżetów muzealnych. Muzeum jest czynne do godz. 17.00. Udział we wszystkich wydarzeniach jest bezpłatny.
Ponadto Stowarzyszenie Grupa "Wschód" organizuje akcję "Światło Pamięci Niezwyciężonym". Każdy może przyjść o godz. 18.30 na cmentarz wojskowy przy ul. 11 Listopada, by upamiętnić walczących za niepodległość. Celem akcji jest zapalenie znicza na każdym grobie żołnierza i modlitwa za jego duszę.
malwina.witkowska@bialystokonline.pl